Miraże i Rzeczywistość. Proza Polskiego Międzywojnia

Wystawa stała "Miraże i Rzeczywistość. Proza Polskiego Międzywojnia" w Muzeum Andrzeja Struga, oddziale Muzeum Literatury.

Dwudziestolecie 1919-39 jest okresem niezwykle bogatym w dokonania literackie i zróżnicowanym. Wzrosły w tym czasie poczytność i ranga reportażu, publicystyki i eseju. Najciekawszym zjawiskiem epoki okazała się jednak powieść polityczna z pierwszych lat niepodległości. Miniona wojna, groźba rewolucji, daleka od ideału rzeczywistość w młodym państwie prowokowały do opisu i oceny. Wyspiańskiego sen o Polsce będącej duszy radością i tęsknotą pozostał mirażem, Żeromskiego wizja szklanych domów również. Mity Czynu i Odrodzenia, Władzy i Pieniądza, Walki Klas wymagały rewizji. Nastroje zawodu i rozgoryczenia, poczucie bezradności znakomicie oddały powieści Andrzeja Struga, Stefana Żeromskiego, Zofii Nałkowskiej, Juliusza Kadena z lat 1918-25, nawiązujące zarówno do modnego wówczas ekspresjonizmu, jak i wykorzystujące formuły prozy realistycznej czy psychologicznej, z dodatkiem liryzmu lub groteski, satyry. „Przedwiośnie” (1925) Stefana Żeromskiego stanowi ukoronowanie tego nurtu literatury zmagającej się z teraźniejszością, zgodnie z dewizą, że Ojczyzna to najpierwszy obowiązek…

Wystawa "Miraże i Rzeczywistość. Proza Polskiego Międzywojnia" w Muzeum Andrzeja Struga zarysowuje panoramę prozy „polskiego międzywojnia”, w której powieść polityczna wysuwa się na pierwszy plan także z racji miejsca jej prezentacji. Jest nim Muzeum Andrzeja Struga – autora „Ludzi podziemnych” (1908), prozaika, publicysty, działacza PPS, oficera Legionów Polskich, wreszcie senatora i masona w niepodległej RP. Pisarza o romantycznych ideałach, zaangażowanego w „sprawę polską” bez reszty, który jednak stopniowo tracił złudzenia, jak całe jego pokolenie i… „Pokolenie Marka Świdy” (1925). W tych murach pisał Strug trylogię „Żółty krzyż” (1923-33).