Wystawy, które trzeba zobaczyć w 2016 roku
Najciekawsze w Polsce ekspozycje sztuki dawnej i najbardziej obiecujące propozycje z najnowszej twórczości polskich i zagranicznych artystów. Przedstawiamy wybór wystaw, które koniecznie trzeba zobaczyć w 2016 roku w polskich muzeach i galeriach.
Mamy szczęście - do 13 marca każdy zdąży zobaczyć trzy bardzo ważne przeglądy, których ominąć wręcz nie wypada.
W łódzkim ms1 oglądać można pierwszą tak obszerną polską retrospektywę jednego z najbardziej cenionych w świecie polskich artystów wizualnych przygotowaną pod hasłem „Mirosław Bałka: Nerw. Konstrukcja”. We wrocławskim BWA Awangarda trwa monograficzny pokaz twórczości abstrakcjonisty Eduardo Chillidy, najważniejszego rzeźbiarza XX wieku z Hiszpanii. We wrocławskim Muzeum Architektury poznać można przegląd tego, co najciekawsze powstało w europejskiej architekturze ostatniego ćwierćwiecza, czyli wystawę "Made in Europe - nagrody Mies van der Rohe". Te trzy propozycje są zapowiedzią tegorocznej różnorodności wystawienniczej.
* ŁÓDŹ ms1, ul. Więckowskiego 36,
* WROCŁAW, BWA Awangarda, ul. Wita Stwosza 32,
* WROCŁAW, Muzeum Architektury, ul. Bernardyńska 5.
A oto wystawy, które dopiero przed nami:
UKŁAD OTWARTY - POD ZNAKIEM KOBRO. TORUŃ
* Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” w Toruniu (Wały Sikorskiego 13), 5 lutego - 3 kwietnia
Za dwa lata minie setna rocznica wstąpienia Katarzyny Kobro do Związku Zawodowego Artystów Malarzy miasta Moskwy, do którego należała wraz z Kazimierzem Malewiczem, Władymirem Tatlinem czy Aleksandrem Rodczenko. Jednak jej rewolucyjne idee i awangardowy dorobek wciąż pozostają artystyczną inspiracją. Dowodem tego będzie wystawa „Układ otwarty / Unfolding Constellations” , na której spotkają się prace rzeźbiarek różnych generacji. Oprócz dzieł patronki zaprezentowane będą rzeźby i rysunki Inge Mahn (współpraca: Irene Pätzug i Valentin Hertweck), Ulrike Mohr, Natalii Stachon oraz Izy Tarasewicz.
Kuratorka Eva Scharrer wskazuje, że podstawą doboru prac na wystawie była idea rzeźby jako „przestrzeni czterowymiarowej”, stąd w salach wystawowych I piętra CSW zaproszone artystki przygotowały instalacje - autorską odpowiedź na zastaną architekturę i hołd dla Kobro, jednej z najtragiczniejszych postaci w sztuce polskiej.
OSTATNIE TRZY WYSTAWY W EMILII. WARSZAWA
* Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (ul. Emilii Plater 51) 19 lutego - 1 maja
Warszawskie Muzeum Sztuki Nowoczesnej kończy w maju działalność w modernistycznym pawilonie dawnego sklepu meblowego Emilia. Mamy ostatnią szansę, żeby odwiedzić to szczególne miejsce, a nadarza się świetna okazja! 19 lutego o godz. 19 w MSN otwierają się aż trzy wystawy. Ekspozycja „Chleb i róże” zadaje pytanie o to, jak artyści definiują swój status i pozycję wobec ekonomicznych nierówności. Zobaczymy m.in. instalację duńskiego studia badawczo-projektowego Metahaven i obraz Gerarda Jurgena Blum-Kwiatkowskiego, założyciela Centrum Sztuki Galeria El w Elblągu. Z kolei wystawa „Po co wojny są na świecie” to prezentacja twórczości czternastu artystów-outsiderów, m.in. Stanisława Garbarczuka, Mikołaja Ławniczaka, Justyny Matysiak i Pisarki M.H.
Trzecia wystawa, czyli „Robiąc użytek. Życie w epoce postartystycznej” będzie prezentacją wzajemnego przenikania się sztuki z życiem codziennym, czy wręcz połączenia zmiany życia w sztukę. W pierwszej odsłonie wystawy zobaczymy raporty z działań ponad siedemdziesięciu artystów, artystek, kolektywów i ruchów społecznych z całego świata, m.in. Arabian Street Artists, Biennale de Paris czy Joanny Rajkowskiej. Wszystkie trzy wystawy potrwają do 1 maja.
DZIECI NAM POKAŻĄ. WARSZAWA
* Muzeum Narodowe w Warszawie (Aleje Jerozolimskie 3), 28 lutego - maj
„W Muzeum wszystko wolno” - to pionierski projekt w świecie, a na pewno pierwszy taki w Polsce. Od ubiegłego roku 69 młodych kuratorów w wieku 6-14 lat odwiedzało w soboty muzeum, by przygotować wystawę z kolekcji muzealnej. Będzie to prezentacja nie tylko dla dzieci, ale także dla dorosłych, a wybory dzieł poprzedziły rozmowy z kuratorami i kustoszami zbiorów, konserwatorami i projektantami ekspozycji. W sześciu salach gmachu głównego pokazane będą obrazy i rzeźby według starannie wypracowanego scenariusza i w zupełnie nowej aranżacji. Każda sala poświęcona będzie innemu tematowi, będą to „Las”, „Taniec Minotaura”, „Pokój strachów”, „Gra w bohatera”, „Skarbiec”, „Zmiany”. Wystawie będzie towarzyszyć bogaty program edukacyjny.
GDZIE CIAŁO, GDZIE DUCH - MEDYCYNA I SZTUKA. KRAKÓW
* MOCAK w Krakowie (ul. Lipowa 4) 21 kwietnia - 2 października
„Medycyna w sztuce” - to szósta realizowana przez MOCAK wystawa z serii łączącej sztukę z najważniejszymi przemianami współczesności. Pokazy, nazwane już kolosami encyklopedycznymi, artystycznie ukazują przemiany cywilizacyjne i związki dyscyplin.
Były już ekspozycje poświęcone historii w sztuce, ale też sportowi i ekonomii. Był pokaz o zbrodni w sztuce, a w zeszłym roku kontrowersje i dyskusje wzbudziła ekspozycja „Gender w sztuce”. Wszystkie one służyły pokazaniu, jak wiele twórczych inspiracji i możliwości symbolicznych kryje się w codzienności. Teraz na temat ciała i ducha, leczenia i kojenia bólu wypowiedzą się artystycznie reprezentowani swymi dziełami m.in. Marina Abramović, Joseph Beuys, Nikita Shalennyi czy też twórcy rodzimi: Marcin Maciejowski, Joanna Rajkowska, Oskar Dawicki.
Wystawie towarzyszyć będzie obszerna polsko-angielska publikacja
ARTYSTYCZNY ZASIEW. WARSZAWA
* Zachęta w Warszawie (pl. Małachowskiego 3) 29 kwietnia - 17 lipca
Nie są to obrazy ani nie rzeźby, a jednak obie te dyscypliny łączą się w twórczości Teresy Murak , która zamiast farby i pędzla czy też dłuta i kamienia wykorzystuje w sztuce naturę. Zmienną, ulotną, żywą i umierającą. Jej znakiem rozpoznawczym jest rzeżucha - zarówno kiełkująca i rosnąca roślina, jak i ziarno, w którym tkwi potencjał życia.
Już wiosną 1972 dokonała pierwszego „zasiewu” w łazience Dziekanki w Warszawie, gdzie wówczas mieszkała, rozpoczynając w ten sposób samodzielną karierę artystyczną. Z założenia jej aktywność artystyczna bliska jest procesom przyrodniczym, które Murak wykorzystuje jako inspiracje, tworzywo, ale też metafory.
Obszerna prezentacja obejmie prace i zapisy działań artystki realizowane w ostatnich czterech dekadach. Będą to zarówno archiwalia dobrze znane z historii sztuki polskiej, jak i dotąd niepublikowane. Wystawa koncentruje się na ukazaniu rozmaitych sposobów ingerencji artystki w krajobraz i działań wykorzystujących takie jego formy, jak ziemia, a także błoto, muł rzeczny czy woda.
CINQUECENTO I JEGO GENIUSZ. WARSZAWA
* Muzeum Narodowe w Warszawie (Aleje Jerozolimskie 3), 2 czerwca - 28 sierpnia
Giorgio Vasari twierdził, że w XVI wieku artyści renesansu osiągnęli doskonałość, dorównując twórcom antycznym, i jego przekonanie do dziś ma wielu zwolenników. I choć po roku 1500 centrum artystycznego świata był Rzym, to jednak wpływ na jego sztukę mieli artyści i tendencje z Florencji oraz Wenecji. I płótna wenecko-lombardzkiego cinquecenta złożą się na wystawę „Brescia. Renesans na północy Włoch” .
Wystawa zgromadzi ponad 60 obrazów mistrzów północnowłoskiego renesansu. Zaprezentowane zostaną dzieła z Pinakoteki Tosio Marteningo w Brescii, z Accademii Carrara w Bergamo i z włoskich kolekcji prywatnych, a także kilkanaście płócien mistrzów ze zbiorów polskich. Pokaz skonstruowany zostanie na podstawie dwóch triad, które wyznaczają nazwiska najbardziej znanych malarzy: Moretto - Savoldo - Moroni oraz Rafael - Tycjan - Lotto.
Jednak najważniejszy punkt ekspozycji stanowić będzie „Błogosławiący Chrystus”, obraz Rafaela Santi.
MARIA W OBRAZACH MISTRZÓW. KRAKÓW
* Muzeum Narodowe w Krakowie (Gmach Główny MNK, Sala Wystaw Zmiennych, al. 3 Maja 1), 23 czerwca - 9 października
Wystawa „Maria. Mater Misericordiae” będzie jedyną oficjalną ekspozycją sztuki w ramach Światowych Dni Młodzieży Kraków 2016. W związku z Rokiem Miłosierdzia obchodzonym w tym czasie w Kościele katolickim na wystawie zobaczymy blisko 100 dzieł sztuki, których tematem jest Maria Matka Miłosierdzia.
Sprowadzone zostaną arcydzieła sztuki sakralnej takich sław jak Donatello, Mantegna, Giotto, Dürer, Ghiberti, Vasari czy El Greco. Ekspozycja organizowana jest we współpracy z Watykańską Fundacją Jana Pawła II dla Młodzieży.
Wystawie będą towarzyszyć prezentacje multimedialne ukazujące współczesny kult Matki Boskiej Miłosiernej w Polsce.
ŚWIAT Z AFRYKAŃSKIEGO PUNKTU WIDZENIA. WARSZAWA
* Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie (ul. Jazdów 2), czerwiec - październik
„Malarstwo, performance, polityka” to wystawa El Hadji Moussa Babacar Sy - senegalskiego artysty, aktywisty i kuratora - który zdobył już uznanie w świecie, a Polskę odwiedził w ubiegłym roku w ramach projektu „Wspólne sprawy”.
Teraz El Hadji Sy zaprezentuje swoją twórczość, w której poszukuje oryginalnej formy wyrazu, opartej na kontestacji europocentrycznego języka sztuki i przekazie wypracowanym wspólnie ze społecznościami lokalnymi i grupami nieformalnymi. Bo jest on współzałożycielem rewolucyjnego kolektywu artystycznego Laboratoire AGIT'ART, a na wyspie niedaleko Dakaru komuny artystycznej - Village des Arts - gdzie do dziś mieszka i pracuje około 70 artystów, muzyków, reżyserów, w tym światowej sławy Djibril Diop Mambety czy dramaturg Youssoupha Dione.
El Hadji Sy skończył Akademię Sztuk Pięknych w Dakarze i łączy w działaniach artystycznych performance, improwizacje, instalacje uliczne z estetyką zbliżoną do europejskiego modernizmu w malarstwie.
Ostatnio jego prace i działania prezentowane były na biennale w Sao Paulo, w Weltkulturen Museum we Frankfurcie nad Menem i w Pradze. Podczas dwumiesięcznej rezydencji artystycznej w CSW Zamek Ujazdowski artysta planuje m.in. przeprowadzenie warsztatów dla artystów.
Z HAMBURGER BAHNHOF DO CZTERECH KOPUŁ. WROCŁAW
* Muzeum Sztuki Współczesnej Pawilon Czterech Kopuł we Wrocławiu (ul. Wystawowa 1) 20 sierpnia - 29 marca 2017
Dzieła czołowych artystów drugiej połowy XX wieku, które zwykle są ozdobą berlińskiego muzeum na byłym dworcu kolejowym Hamburger Bahnhof, wypożyczone zostaną na wystawę w ramach programu Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. W wyremontowanym zabytkowym Pawilonie Czterech Kopuł, należącym do wrocławskiego kompleksu Hali Stulecia, zaprezentowana zostanie kolekcja dr. Ericha Marxa. Początkowo miały to być dzieła jedynie monumentalne obrazy Anselma Kiefera, jednak kolekcjoner zdecydował się pokazać na wystawie także innych, równie wybitnych przedstawicieli sztuki współczesnej.
Na wystawie znajdą się dzieła m.in. Roberta Rauschenberga, Josepha Beuysa i Andy'ego Warhola, które pozwolą prześledzić najważniejsze kierunki i tendencje sztuki światowej po 1960 roku. Od czasów redefinicji malarstwa i sztuki obiektu po nowe media.
ZBRODNIA W RELIGIJNEJ OPRAWIE. WROCŁAW
* Muzeum Narodowe we Wrocławiu (pl. Powstańców Warszawy) 20 września - 31 grudnia
Wystawa „Wrocławska Europa” zaprezentuje kulturową wielobarwność i rangę Śląska sprzed kilku wieków oraz twórczość jednego z najwybitniejszych malarzy tego czasu - Bartholomaeusa Strobla. Osią jest obraz wypożyczony na tę okazję z Muzeum Prado w Madrycie, który malarz wywodzący się z Wrocławia namalował na emigracji, kiedy jego ojczyzna pustoszona była przez wojnę trzydziestoletnią.
I choć artysta przedstawił „Ucztę w domu Heroda i ścięcie św. Jana Chrzciciela”, to religijny temat był wyraźną współczesną alegorią losu Śląska, opowieścią z kluczem, w której bohaterami byli sportretowani ówcześni władcy - m.in. król Francji Henryk IV, król Anglii Karol I, elektor saski Jan Jerzy I oraz Jan Krystian Brzeski, którego głowa podawana jest na tacy Herodowi.
Na wystawie zaprezentowane zostaną również i inne dzieła malarza, jak i jego naśladowców, a drugim tematem ekspozycji będzie działalność wrocławskiego biskupa Karola Ferdynanda Wazy - brata króla Polski Władysława IV, siostrzeńca cesarza Ferdynanda II, wnuka króla Szwecji Jana III Wazy - jako mecenasa sztuki. Jego fundacje i darowizny (zwłaszcza cenne przedmioty rzemiosła artystycznego) objęły kościoły i klasztory w Polsce, a teraz zostaną wypożyczone na wrocławską wystawę.
SZCZELINY WOLNOŚCI. POZNAŃ
* Muzeum Narodowe w Poznaniu (Aleje Marcinkowskiego 9) od 27 listopada do 5 lutego 2017
Wystawa „Szczeliny wolności. Sztuka polska w latach 1945-1948” poświęcona sztuce polskiej trzech lat bezpośrednio po II wojnie światowej. Pomimo zmiany granic i zadekretowanego w Jałcie usytuowania Polski w radzieckiej strefie wpływów artyści, pisarze, ludzie kultury myśleli jeszcze o ideałach demokracji, wolności i sprawiedliwości. Malarze i rzeźbiarze pragnęli odbudować zniszczoną wojną linię rozwoju sztuk pięknych.
Ekspozycja składać się będzie z trzech części - Czas martwej natury, Wojna/wojna, Oblicza nowoczesności. W pierwszej odsłonie ukazane zostaną doświadczenie i konsolidacja nurtu kolorystycznego oraz twórczość wielkich indywidualności. Druga odsłona skupi się na pytaniu - jak wojna i Holokaust wpłynęły na twórczość artystyczną tego czasu? Trzecia odsłona poświęcona będzie sztuce nowoczesnej - od Władysława Strzemińskiego po Tadeusza Kantora.
Wystawa urywa się u progu roku 1949, gdy władza zapowiada zmiany w polityce kulturalnej.
