Co jest Grane 24 Co jest Grane 24 14 wydarzeń dziś
wróć zmień
Najbardziej popularne:
5 +25 km 50
Zastosuj
  • wydarzenia
  • repertuar kin
  • repertuar teatrów
  • magazyn kulturalny
  • bilety cjg24
  • zjedz to w Warszawie
  • Co Jest Grane 24 Festival 2019
  • Białystok New Pop Festival 2019

Najczęściej czytane

  • magazyn kulturalny

  • wszystkie artykuły
  • o filmie
  • o muzyce
  • o teatrze
  • o wystawach
  • dla dzieci
  • w mieście
  • quizy
REKLAMA
Hubert Czerepok, Abraham Ostrzega, wizualizacja neonu, 2016-2017, dzięki uprzejmości artysty / mat. prasowe

"Abraham Ostrzega". Nowa wystawa w Zachęcie i na cmentarzu żydowskim

Magdalena Dubrowska| 20-01-2017

Zobacz odrestaurowane nagrobki autorstwa Abrahama Ostrzegi, żydowskiego rzeźbiarza epoki międzywojnia na cmentarzu żydowskim, a także prace współczesnych artystów na wystawie w Zachęcie

Pod patronatem Co jest grane 24

Otwarta właśnie wystawa „Abraham Ostrzega” odbywa się w dwóch miejscach jednocześnie – w Zachęcie i na cmentarzu żydowskim na ul. Okopowej. To właśnie w tej nekropolii podziwiać można świeżo odrestaurowane nagrobki słynnego przed wojną rzeźbiarza, ucznia Henryka Kuny.

Ocalić przed zniszczeniem

– Wybrałem się kiedyś na cmentarz żydowski, który okazał się bardzo zaniedbany. Pomyślałem, żeby zacząć organizować wolontariaty polegające na oczyszczaniu poszczególnych kwater – opowiada Michał Laszczkowski z Fundacji Dziedzictwa Kulturowego, jeden z kuratorów wystawy. – Odkrzaczając cmentarz, zakochaliśmy się w tym miejscu, z każdą kolejną wizytą odkrywaliśmy coś nowego, a najbardziej zachwycające okazały się rzeźby Abrahama Ostrzegi. Są bardzo ekspresyjne, figuralne, zupełnie nietypowe dla cmentarza żydowskiego, który kojarzy się z macewami, tradycyjnymi płytami kamiennymi. Pomyśleliśmy, że warto ocalić te nagrobki przed zniszczeniem.

Abraham Ostrzega, nagrobek Karola Himmelfarba, 1927, Cmentarz Żydowski przy ul. Okopowej w Warszawie

 / fot. archiwum Fundacji Dziedzictwa Kulturowego Abraham Ostrzega, nagrobek Karola Himmelfarba, 1927, Cmentarz Żydowski przy ul. Okopowej w Warszawie / fot. archiwum Fundacji Dziedzictwa Kulturowego

Michał Laszczkowski zwrócił się do Zachęty, jako że przed wojną Abraham Ostrzega był członkiem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. Udało się pozyskać środki m.in. z Ministerstwa Kultury. Renowacja 21 nagrobków połączona z wystawą w Zachęcie jest niestandardowym sposobem na uczczenie 75. rocznicy Aktion Reinhardt – decyzji wymordowania przez hitlerowców wszystkich Żydów europejskich. Abraham Ostrzega jest ofiarą Aktion Reinhardt, zginął w Treblince w 1942 r.

– To postać tragiczna. Chciał zreformować żydowską sztukę cmentarną, na różne sposoby obchodził zakaz pokazywania postaci ludzkich, a zwłaszcza twarzy. Np. anioł na grobie adwokata Aleksandra Hochgemain-Homańskiego kryje twarz w dłoniach – opowiada Michał Laszczkowski.

– Ortodoksyjna społeczność sprzeciwiała się twórczości Ostrzegi, kilka prac musiał przekuć, czasem jego nagrobki były oblewane smołą. Wkrótce jednak znalazł naśladowców, a nawet plagiatorów. Tragedia polega na tym, że w tym momencie społeczność żydowska została wymordowana. Po Abrahamie Ostrzedze zostały tylko te rzeźby z cmentarza. Nie ma budynku, w którym mieszkał, a nawet ulicy, przy której miał pracownię. Nie ma akt metrykalnych. Jest to postać nie tylko eksterminowana fizycznie, ale też wyparta ze świadomości. Słynny twórca nagrobków sam nie ma swojego grobu.

Przywrócić twarze

Drugą częścią wystawy są prezentowane w Zachęcie prace współczesne nawiązujące do twórczości Ostrzegi.

Małgorzata Niedzielko, Wieża Babel (w trakcie realizacji), obiekt, 2017, dzięki uprzejmości artystki / mat. prasowe Małgorzata Niedzielko, Wieża Babel (w trakcie realizacji), obiekt, 2017, dzięki uprzejmości artystki / mat. prasowe

– Staraliśmy się zaprosić artystów z różnych miast, z różnych generacji, działających w różnych mediach – opowiada współkuratorka wystawy Hanna Wróblewska. – Chodzili z nami po cmentarzu żydowskim, szukali czegoś interesującego dla siebie w losach i dziełach tego artysty.

Hubert Czerepok zaproponował wejście w przestrzeń przed Zachętą – na napisie „Artibus” na elewacji umieścił biało-czerwony neon – imię i nazwisko żydowskiego rzeźbiarza. Z kolei Małgorzata Niedzielko, rzeźbiarka z Białegostoku, stworzyła model projektu pomnika Ludwika Zamenhofa autorstwa Ostrzegi, który nigdy nie doczekał się realizacji. Fotograf Krzysztof Wojciechowski prezentuje zdjęcia z warszawskiego cmentarza żołnierzy radzieckich, gdzie na początku lat 90. XX w. na słupkach-pomnikach zaczęły się pojawiać tablice robione przez rodziny.

Krzysztof Wojciechowski, bez tytułu, 2006-2016, wydruk cyfrowy, dzięki uprzejmości artysty / mat. prasowe Krzysztof Wojciechowski, bez tytułu, 2006-2016, wydruk cyfrowy, dzięki uprzejmości artysty / mat. prasowe

Bezimienne groby zaczęły dostawać nazwiska, a przede wszystkim twarze – podobnie jak u Ostrzegi. W Zachęcie zobaczymy też malarstwo Katarzyny Rotkiewicz-Szumskiej, głównie portrety.

– Abraham Ostrzega nie mógł pokazywać twarzy na pomnikach, a ja przekornie starałam się znaleźć i przedstawić wizerunki osób, którym robił albo mógłby robić nagrobki – opowiada artystka.

Katarzyna Rotkiewicz-Szumska, Portret kobiety, 2013, olej, płótno, dzięki uprzejmości artystki / mat. prasowe Katarzyna Rotkiewicz-Szumska, Portret kobiety, 2013, olej, płótno, dzięki uprzejmości artystki / mat. prasowe

W Zachęcie dostępna będzie też mapka nagrobków autorstwa Abrahama Ostrzegi z cmentarza żydowskiego. W programie są też oprowadzania kuratorskie po nekropolii – najbliższe w niedzielę o godz. 12 (ul. Okopowa 49/51).

Wystawę „Abraham Ostrzega” w Zachęcie oglądać można do 5 marca, od wtorku do niedzieli, w godz. 12-20. Bilety: 15 zł.

 

powiązane wydarzenia

Krzysztof Wojciechowski, bez tytułu, 2006-2016, wydruk cyfrowy, dzięki uprzejmości artysty
  • wystawa czasowa
  • patronat

Abraham Ostrzega

Zachęta Narodowa Galeria Sztuki
do05mar
Grób Jana Sieroty - nagrobek autorstwa Abrahama Ostrzegi
  • plener
  • patronat

Wystawa rzeźb nagrobnych Abrahama Ostrzegi

Cmentarz żydowski w Warszawie
do05mar

czytaj także

  • wystawy

Co robią Finowie w rocznicę uniezależnienia się od Rosji? Pokazują swój design. Wystawa w Polin

W rocznicę niepodległości Finowie chwalą się osiągnięciami swoich projektantów. Wystawa ?Echa - sto lat fińskiej architektury i designu? rozpoczęła podróż po Europie. Pierwszy przystanek: Polska, Muzeum Historii Żydów Polskich Polin w gmachu zaprojektowanym przez Fina Rainera Mahlamakiego.

  • wystawy

Jarosław Mikołajewski poleca wystawę Jana Kuczy i Antoniego Janusza Pastwy w Galerii Salon Akademii

Jeden skończy w tym roku lat 80, drugi - 73. Należą może nie do tej samej szkoły (prócz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, której byli profesorami przez lata), lecz do tej samej formacji artystów ponoszących niedzisiejsze ryzyko: żeby się narażać, mówiąc rzeczy pełne i ostateczne, nie tracąc z oczu ich chwilowości.

  • wystawy

Powidoki Władysława Strzemińskiego. Gdzie w Polsce można oglądać jego prace?

Wchodzący do kin film Andrzeja Wajdy "Powidoki" o Władysławie Strzemińskim zapewne ponownie rozbudzi w Polsce zainteresowanie artystą, jego unizmem i powidokami, sztuką niełatwą i wymagającą od odbiorcy przygotowania. Gdzie w Polsce można zobaczyć jego prace?

  • wystawy

Wizytująca Galeria. Jarosław Mikołajewski poleca wystawę prac Irminy Staś

Wizytująca Galeria przy ul. Grzybowskiej 88, nieopodal Muzeum Powstania Warszawskiego, to miejsce, do którego wpadam nawet ?w ciemno?, nie wiedząc, czy coś ciekawego się dzieje. Bo dzieje się zawsze - sztuka poważna. Taka, co nie udaje. Nie puszcza oka. Poparta dotychczasowym dorobkiem artystów, potwierdzająca kolejny rozdział ich twórczego życia.

  • wystawy

Wystawa Cranachów, słynnych malarzy renesansu, w Muzeum Narodowym we Wrocławiu

Wystawa "Czas Cranacha" zostanie otwarta 30 października w Muzeum Narodowym we Wrocławiu z okazji obchodów 500-lecia reformacji.

  • wystawy

Muzeum Narodowe na nowo otwiera Galerię Sztuki Dawnej. Botticelli, Tintoretto, kredens kolbuszowski i bajeczna porcelana

Galeria Sztuki Dawnej w Muzeum Narodowym stanowi znakomitą prezentację syntezy sztuki nowożytnej od renesansu po schyłek baroku. Pokazuje równość sztuk i rzemiosł we dworze, kościele i kamienicy

REKLAMA
  • Wyborcza.pl
  • Wyborcza.biz
  • Wysokie Obcasy
  • CoJestGrane24
  • Wydarzenia pochodzą z bazy danych Coigdzie.pl Sp. z o.o.
wydarzenia
  • Muzea, wystawy i wernisaże
  • Co Jest Grane 24
  • Europejskie Targi Muzyczne 2016
  • Co Jest Grane 24 Festival
  • Premiery teatralne
  • Filmy i premiery filmowe
  • Repertuar kin
  • Repertuar teatrów
  • Koncerty
  • Trasy koncertowe
  • Imprezy w Twoim mieście
  • Orange Warsaw Festival 2017
  • Olsztyn Green Festival 2017
  • Szczecin Jazz Festival 2017
miejsca
  • Mojo Picon
  • Wi-Taj na placu Konstytucji
  • Najlepsze lody w Warszawie
  • Podkowa Wine Depot
  • 12on14 Jazz Club
  • NOSPR
osoby
  • Maciej Stuhr
  • Jennifer Lawrence
  • Margot Robbie
  • Przemysław Wojcieszek
  • Andrzej Chyra
  • Madonna
  • Hugh Grant
  • Marta Nieradkiewicz
  • Woody Allen
  • Izabela Trojanowska
  • Olivier Heim
  • Diana Krall
  • Artur Rojek
  • Dave Gahan
  • Kasia Smutniak
  • Wynton Marsalis
  • Deborah Brown
  • Michalina Wisłocka
recenzje filmów
  • Ojcowie i córki
  • Kobiety bez wstydu
  • Pięćdziesiąt twarzy Blacka
  • Copyright © Agora SA
  • O nas
  • Reklama w Gazecie Wyborczej
  • Prywatność
  • Nasze tematy
  • Licencje/Kontent
  • Kontakt
  • Pomoc