Wystawa Sputnik Photos w Centrum Sztuki Współczesnej
Zamknięte poligony atomowe, opuszczone budowy, nieczynne platformy wiertnicze, zniszczone przejścia graniczne - taki krajobraz krajów byłego ZSRR pokazuje wystawa kolektywu Sputnik Photos w Centrum Sztuki Współczesnej w Zamku Ujazdowskim.
Fotografowie z Europy Środkowo-Wschodniej, założyciele Sputnik Photos, od 2008 r. uwieczniają byłe republiki Związku Radzieckiego. Powstało archiwum kilku tysięcy zdjęć (a także filmów), które dokumentują głównie skutki transformacji w byłym bloku wschodnim.

Na wystawie w CSW pt. „Stracone terytoria. OSAD”, którą otworto tydzień temu, oglądamy kilkadziesiąt zdjęć. Przy wejściu bije w oczy róż – tak pomalowano ściany i takie jest tło pierwszych fotografii, które widzimy – dziwnych figur geometrycznych. To m.in. modele wywołujące złudzenie optyczne ze szkoły szachowej w Azerbejdżanie. Dalej idziemy pośród wielkoformatowych fotografii z górzystymi krajobrazami. To teren zamkniętej w 1999 r. kopalni uranu w Uzbekistanie. A te ceglaste kopczyki to kretowisko powstałe w wyniku wybuchu bomby atomowej na poligonie w Kazachstanie. A to kąpielisko, w którym bawi się młodzież, to zalany przez wody gruntowe teren dawnego więzienia w Estonii. Organizuje się tu nawet wycieczki z nurkowaniem pod hasłem „Underwater Prison”.
Kilka zdjęć pokazuje ormiańskie osiedla w Erywaniu. Pomiędzy odrapanymi blokami zielenią się miejskie ogródki, które w czasach radzieckiej dominacji pozwalały przetrwać głód i do dziś dla mieszkańców są głównym źródłem owoców i warzyw.

Są też zdjęcia z Wieży alfabetu w Batumi. Ta ekstrawagancka konstrukcja wzniesiona w pośpiechu z resztą superdzielnicy, której koncept stworzył sam ówczesny prezydent Gruzji Micheil Saakaszwili, miała mieścić restaurację, taras widokowy i studio telewizyjne. Budynek stoi pusty i z biegiem lat zmienia się w futurystyczną ruinę i cmentarzysko ptaków – co pokazuje jedno ze zdjęć. Są fotografie dokumentujące rezultaty choroby popromiennej po próbach nuklearnych i zdjęcia preparatów z Muzeum Poligonu Atomowego w Kazachstanie. A także seria dokumentująca zamalowane farbą zaangażowane graffiti na białoruskich ulicach i inna, pokazująca centra im. Hejdara Alijewa, powstające masowo w Azerbejdżanie jako wyraz kultu zmarłego w 2003 r. władcy.
Kolektyw Sputnik Photos tworzą: Andrej Balco, Jan Brykczyński, Andrej Liankevich, Michał Łuczak, Rafał Milach, Agnieszka Rayss, Adam Pańczuk. Kurator: Paweł Szypulski.
Wystawę „Stracone terytoria. OSAD” oglądać można do 5 lutego 2017 r., od wtorku do niedzieli w godz. 12-19, w czwartki w godz. 12-21. Bilety: 12 zł. W czwartki wstęp wolny.