Co jest Grane 24 Co jest Grane 24 7 wydarzeń dziś
wróć zmień
Najbardziej popularne:
5 +25 km 50
Zastosuj
  • wydarzenia
  • repertuar kin
  • repertuar teatrów
  • magazyn kulturalny
  • bilety cjg24
  • zjedz to w Warszawie
  • Co Jest Grane 24 Festival 2019
  • Białystok New Pop Festival 2019

Najczęściej czytane

  • magazyn kulturalny

  • wszystkie artykuły
  • o filmie
  • o muzyce
  • o teatrze
  • o wystawach
  • dla dzieci
  • w mieście
  • quizy
REKLAMA
Dokument z 23 listopada 1379 r., w którym Janusz I uwalnia mieszczan warszawskich od podwód. Wystawa " Dziedzictwo Piastów Mazowieckich" / Dokument z 23 listopada 1379 r., w którym Janusz I uwalnia mieszczan warszawskich od podwód. Wystawa " Dziedzictwo Piastów Mazowieckich"

Wystawa w Zamku Królewskim. Dokumenty, pieczęcie i zabytki Piastów Mazowieckich

MAGDALENA DUBROWSKA| 19-10-2016

To wystawa z okazji 490-lecia śmierci ostatniego księcia mazowieckiego - Janusza III - i jednocześnie włączenia Mazowsza do Korony w roku 1526.

Ewangeliarz Anastazji. Wystawa Ewangeliarz Anastazji. Wystawa " Dziedzictwo Piastów Mazowieckich" / Ewangeliarz Anastazji. Wystawa " Dziedzictwo Piastów Mazowieckich"

– Od 1138 roku, kiedy to dokonał się podział Polski na dzielnice, przez prawie 400 lat Mazowsze stanowiło samodzielne księstwo z władcą, który co prawda miał tylko tytuł księcia, ale często aspirował do korony polskiej – opowiada kurator Rafał Mroczek. Wystawa powstała z inicjatywy Zamku Królewskiego w Warszawie przy wydatnej pomocy Archiwum Głównego Akt Dawnych (AGAD). Będziemy ją mogli oglądać od 28 października do 4 grudnia w odnowionej Dawnej Izbie Poselskiej Zamku.

– Gros eksponatów stanowią niezwykle ciekawe dokumenty – mówi Rafał Mroczek. – A także wspaniałe pieczęcie, które stanowią rzadkie przykłady zabytków sfragistyki z przedstawieniami książąt w różnych ujęciach heraldycznych. Pieczęcie te stanowią nieocenione źródło do historii kostiumologii, kultury rycerskiej i ceremoniału dworskiego.

Na wystawie zobaczymy 16 dokumentów i księgi metrykalne z kancelarii książęcej, a oprócz tego – zabytki sztuki związane z książętami mazowieckimi. Wśród nich przedmioty pozyskane podczas badań archeologicznych w dawnej krypcie ostatnich książąt mazowieckich w archikatedrze św. Jana Chrzciciela.

Krypta została odkryta w 1953 roku, znaleziono w niej szkielety książąt. W późniejszych latach na podstawie czaszek, a dokładnie mówiąc: ich zdjęć inwentaryzacyjnych, przeprowadzono rekonstrukcje twarzy – opowiada kurator. – Z grobu książęcego pochodzi też złoty pierścionek, symbol miłości, określany w kulturze anglosaskiej jako „posy ring”, i fragment tkaniny włoskiej z XIV wieku.

Zobaczymy też monetę – tzw. kwartnik, który wybito na polecenie księcia Siemowita IV – wypożyczoną z Muzeum Narodowego. Jest to jedyna emisja monety książęcej z Mazowsza, bo prawo do emitowania własnych monet przysługiwało głównie królowi.

Wystawa w Zamku Królewskim towarzyszy dwudniowej konferencji (27-28 października), która odbędzie się w siedzibie AGAD przy ulicy Długiej 7, z udziałem badaczy: historyków, archeologów, archiwistów, którzy zajmują się historią Mazowsza i jego kontaktami gospodarczymi i politycznymi z ościennymi dzielnicami.

Dokumenty oraz zabytki pochodzą ze zbiorów Zamku, Biblioteki Narodowej, AGAD, Wilanowa, zbiorów Fundacji Czartoryskich w Krakowie oraz z Muzeum Warszawy.

 

1. Pieczęć księcia Janusza I (1346-1429)

Janusz I (1346-1429) był księciem mazowieckim, warszawskim, ciechanowskim, łomżyńskim, makowsko-różańskim, zakroczymskim, wiskim, czerskim, wyszogrodzkim itd. Prezentowany odcisk pieczęci większej zachował się przy dokumencie z 23 listopada 1379 r. dla mieszczan warszawskich. Na pieczęci widzimy rycerza w zbroi i hełmie zwróconego w prawo, w prawej ręce trzymającego miecz, a w lewej tarczę z orłem bez korony. Janusz I używał pieczęci do końca swojego życia w 1429 r. Ponieważ przeżył wszystkich swoich synów, po jego śmierci wnuk Bolesław IV sporządził własną pieczęć większą do uwierzytelniania dokumentów wieczystych.

(za opisem prof. Janusza Grabowskiego z AGAD)

2. Dokument z 23 listopada 1379 r., w którym Janusz I uwalnia mieszczan warszawskich od podwód

W opinii Jana Długosza Janusz I był najmądrzejszym wśród mazowieckich książąt. Po objęciu w 1373 r. samodzielnych rządów szczególną troską otaczał Warszawę, dlatego za jego panowania miasto bardzo się rozrosło. Uczynił ją stolicą swego księstwa i podniósł kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela do rangi kolegiaty. Wzniósł Dwór Wielki (Curia Maior) na terenie obecnego Zamku Królewskiego. W 1376 r. dał mieszczanom przywilej budowy łaźni w Warszawie, natomiast 23 listopada 1379 r. wystawił dla miasta kolejne ważne dokumenty. W pierwszym uwolnił mieszczan od podatków i oddał im w posiadanie wsie podmiejskie: Wielką Wolę, Wawrzyszewo, Jazdowo, Mostki (później Powązki) i Młociny, zobowiązując ich w zamian do budowy części murów miejskich z wieżami. W drugim dokumencie uwolnił mieszczan od podwód, czyli obowiązku dostarczania koni wierzchowych na potrzeby władcy.

(za opisem prof. Janusza Grabowskiego z AGAD)

3. Płyta z nagrobka Stanisława i Janusza III

Płyta z nagrobka Stanisława i Janusza III. Wystawa Płyta z nagrobka Stanisława i Janusza III. Wystawa " Dziedzictwo Piastów Mazowieckich" / Płyta z nagrobka Stanisława i Janusza III. Wystawa " Dziedzictwo Piastów Mazowieckich"

A właściwie kopia płyty wmurowanej w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w kaplicy Baryczków. Katedra została prawie całkowicie zburzona w 1944 r., a oryginalna płyta została odnaleziona podczas odgruzowywania świątyni i wyeksponowana w prawej nawie. Kopia z Muzeum Narodowego, która de facto już jest zabytkiem, ponieważ pochodzi z okresu międzywojennego, przetrwała wojnę w nienaruszonym stanie.

– To jeden z przykładów renesansowego nagrobka w bardzo interesującym ujęciu – opowiada kurator wystawy Rafał Mroczek. – Dwaj ostatni książęta, którzy wspólnie rządzili Mazowszem, przedstawieni są na płycie w zbrojach, z mieczami, a jednocześnie obejmują się, wyglądają, jakby spali. Płyta nosi wyraźne cechy rzeźby Bernardina de Gianotis, ale brak jest na to potwierdzenia w źródłach.

Nagrobek ufundowany przez księżniczkę Annę, zapewne z udziałem króla Zygmunta I, stanął około 1527-28 r. w chórze kolegiaty warszawskiej, w pobliżu miejsca pochówku zmarłych. Autorem płyty z czerwonego marmuru jest najprawdopodobniej Bernardino de Gianotis.

4. Ewangeliarz Anastazji

Ewangeliarz Anastazji. Wystawa Ewangeliarz Anastazji. Wystawa " Dziedzictwo Piastów Mazowieckich" / Ewangeliarz Anastazji. Wystawa " Dziedzictwo Piastów Mazowieckich"

– To najcenniejszy zabytek tej wystawy i chyba najładniejszy przedmiot – ocenia kurator Rafał Mroczek. – I chodzi nie tyle o księgę, ile o samą oprawę – drewno pokryte srebrną blachą repusowaną i złoconą, z przedstawieniem sceny ukrzyżowania, a także postaci Anastazji–donatorki, księżnej mazowieckiej, pierwszej żony Bolesława Kędzierzawego.

Pierwotnie ewangeliarz był przechowywany w klasztorze w Czerwińsku, aż do jego kasaty w 1818 r. Po upadku powstania listopadowego został wywieziony 1832 r. do Rosji, a zwrócono go nam na mocy traktatu ryskiego w 1929 r. Obecnie jest przechowywany w Bibliotece Narodowej.

5. Kodeks Świętosławów

Kodeks Świętosławów. Wystawa Kodeks Świętosławów. Wystawa " Dziedzictwo Piastów Mazowieckich" / Kodeks Świętosławów. Wystawa " Dziedzictwo Piastów Mazowieckich"

Rękopis powstał w latach 1449-50 z inicjatywy księcia mazowieckiego Bolesława IV. To wczesny kodeks karny, w którym spisane są prawa koronne i księstwa mazowieckiego. Część pierwsza (s. 2-82), „Statuty królów polskich”, to przekład statutów Kazimierza Wielkiego i statutów ziemskich Władysława Jagiełły z lat 1420-23, część druga to „Statuty książąt mazowieckich” z lat 1377-1426. Rękopis jest iluminowany, czyli zawiera ozdobione rysunkowo litery i kilka rycin przedstawiających m.in. króla otoczonego radą królewską czy arcybiskupa gnieźnieńskiego w otoczeniu biskupów. Zbiór statutów mazowieckich poprzedza całostronicowa miniatura przedstawiająca sześciu książąt-prawodawców, prawdopodobnie: Bolesława II, Trojdena I, Kazimierza I, Siemowita III, Janusza I Starszego i Bolesława IV. Kodeks stanowi cenny zabytek języka staropolskiego i terminologii prawniczej.

Wystawa " Dziedzictwo Piastów Mazowieckich". Zamek Królewski, pl. Zamkowy 4, Wystawa od 28 października do 4 grudnia, można ją oglądać od wtorku do soboty w godz. 10-16, w niedz. w godz. 11-16 w ramach biletu do Zamku: 30 zł. Niedziela – wstęp wolny

powiązane wydarzenia

Kodeks Świętosławów. Wystawa
  • wystawa czasowa
  • patronat

Dziedzictwo Piastów mazowieckich

Zamek Królewski w Warszawie
do04gru

czytaj także

  • wystawy

Galeria Jednego Obrazu w Zamku Królewskim. Portret Anetki Tyszkiewiczówny

Zobacz portret Anetki Tyszkiewiczówny, autorki pamiętnika opisującego życie towarzyskie przełomu XVIII i XIX wieku.

  • wystawy

Najcenniejsze dzieła sztuki z KUL-u na Zamku Królewskim. To inauguracja nowego muzeum

100 najcenniejszych dzieł sztuki ze zbiorów muzealnych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, można oglądać na Zamku Królewskim w Warszawie. Wystawa jest zapowiedzią uroczystych obchodów jubileuszu stulecia uniwersytetu, który przypada w 2018 roku.

  • wystawy

Jarosław Mikołajewski poleca dwa Rembrandty i inne warszawskie arcydzieła

Bliskość arcydzieł nie pozwala spać. Przedzierają się przez sen, wchodzą do niego. Potem je nosimy na jawie - pisze Jarosław Mikołajewski.

Tadeusz Dominik, 'Pejzaż', 2006 r.
  • wystawy

Bolesław Chromry na bazarze, Tadeusz Dominik w DESA, słuchowiska w Zachęcie. Spędź weekend ze sztuką

Polecamy 5 wystaw i wydarzeń artystycznych na weekend 2, 3 i 4 sierpnia

Dominika Olszowy
  • wystawy

Dominika Olszowy z nagrodą dla najbardziej interesującej młodej artystki

Dominika Olszowy to zwyciężczyni 9. edycji konkursu Spojrzenia 2019. Nagrodę przyznaje Deutsche Bank.

Artysta Mateusz Kula (z lewej) stworzył z dziećmi wigwam z patyków i papieru, który można oglądać na wystawie.
  • wystawy

Wigwam, basen i zapach gumy balonowej, czyli wystawa dla dzieci w Zamku Ujazdowskim. Otwarcie w Dzień Dziecka

Na tej wystawie nie będzie osób pilnujących, żeby nie dotykać dzieł. Wręcz przeciwnie, chodzi o to, żeby doświadczać sztuki wszystkimi zmysłami. Najnowsza wystawa w Zamku Ujazdowskim pt. "Dotknij sztuki" powstała głównie z myślą o dzieciach, ale dorośli też będą się dobrze bawić. Otwarcie w Dzień Dziecka

REKLAMA
  • Wyborcza.pl
  • Wyborcza.biz
  • Wysokie Obcasy
  • CoJestGrane24
  • Wydarzenia pochodzą z bazy danych Coigdzie.pl Sp. z o.o.
wydarzenia
  • Muzea, wystawy i wernisaże
  • Co Jest Grane 24
  • Europejskie Targi Muzyczne 2016
  • Co Jest Grane 24 Festival
  • Premiery teatralne
  • Filmy i premiery filmowe
  • Repertuar kin
  • Repertuar teatrów
  • Koncerty
  • Trasy koncertowe
  • Imprezy w Twoim mieście
  • Orange Warsaw Festival 2017
  • Olsztyn Green Festival 2017
  • Szczecin Jazz Festival 2017
miejsca
  • Mojo Picon
  • Wi-Taj na placu Konstytucji
  • Najlepsze lody w Warszawie
  • Podkowa Wine Depot
  • 12on14 Jazz Club
  • NOSPR
osoby
  • Maciej Stuhr
  • Jennifer Lawrence
  • Margot Robbie
  • Przemysław Wojcieszek
  • Andrzej Chyra
  • Madonna
  • Hugh Grant
  • Marta Nieradkiewicz
  • Woody Allen
  • Izabela Trojanowska
  • Olivier Heim
  • Diana Krall
  • Artur Rojek
  • Dave Gahan
  • Kasia Smutniak
  • Wynton Marsalis
  • Deborah Brown
  • Michalina Wisłocka
recenzje filmów
  • Ojcowie i córki
  • Kobiety bez wstydu
  • Pięćdziesiąt twarzy Blacka
  • Copyright © Agora SA
  • O nas
  • Reklama w Gazecie Wyborczej
  • Prywatność
  • Nasze tematy
  • Licencje/Kontent
  • Kontakt
  • Pomoc