Co jest Grane 24 Co jest Grane 24 10 wydarzeń dziś
wróć zmień
Najbardziej popularne:
5 +25 km 50
Zastosuj
  • wydarzenia
  • repertuar kin
  • repertuar teatrów
  • magazyn kulturalny
  • bilety cjg24
  • zjedz to w Warszawie
  • Co Jest Grane 24 Festival 2019
  • Białystok New Pop Festival 2019

Najczęściej czytane

  • magazyn kulturalny

  • wszystkie artykuły
  • o filmie
  • o muzyce
  • o teatrze
  • o wystawach
  • dla dzieci
  • w mieście
  • quizy
REKLAMA
'Ecce Homo' . '100/100. Sto najcenniejszych dzieł sztuki z KUL na stulecie KUL' / 'Ecce Homo' . '100/100. Sto najcenniejszych dzieł sztuki z KUL na stulecie KUL'

Najcenniejsze dzieła sztuki z KUL-u na Zamku Królewskim. To inauguracja nowego muzeum

TOMASZ KOWALEWICZ| 14-10-2016

100 najcenniejszych dzieł sztuki ze zbiorów muzealnych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, można oglądać na Zamku Królewskim w Warszawie. Wystawa jest zapowiedzią uroczystych obchodów jubileuszu stulecia uniwersytetu, który przypada w 2018 roku.

Zbiory KUL-u to także dary artystów - m.in. Jerzego Nowosielskiego / Zbiory KUL-u to także dary artystów - m.in. Jerzego Nowosielskiego Zbiory KUL-u to także dary artystów - m.in. Jerzego Nowosielskiego / Zbiory KUL-u to także dary artystów - m.in. Jerzego Nowosielskiego

O gromadzonych przez lata zbiorach opowiada dr Krzysztof Przylicki, opiekun zbiorów w Pracowni Zbiorów Muzealnych KUL, kurator warszawskiej ekspozycji.

Tomasz Kowalewicz: Na Zamku Królewskim w Warszawie można obejrzeć 100 najcenniejszych dzieł ze zbiorów muzealnych KUL. Ile jest ich w rzeczywistości?

Krysztof Przylicki: Nieco więcej, gdyż grupy zabytków, np. rzeźby aniołów z jednego ołtarza, albo utrzymane w jednej konwencji i pochodzące z jednego daru rysunki Stanisława Noakowskiego czy też obrazy Wojciecha Flecka traktujemy jako jedną pozycję. W kontekście naszej wystawy określenie „najcenniejszy” jest zresztą względne. Nie zawsze chodzi o dzieła sztuki najwyższej klasy artystycznej, czy wartości materialnej.

Niektóre zabytki są nam najdroższe z uwagi na ich historię – mam tu na myśli np. kilka ocalałych obiektów z przedwojennej kolekcji.

Niektóre przedmioty bliskie były naszym darczyńcom. A niektóre są po prostu ładne.

Jak udało się KUL-owi zgromadzić tak wiele wybitnych dzieł?

– Tworzenie kolekcji to rozciągnięty w czasie proces.

Muzeum Uniwersyteckie założone zostało dzięki darowiźnie jednego człowieka – ks. kan. Jana Władzińskiego, jednego z pionierów ratowania zabytków przeszłości w odrodzonej Polsce.

To on podarował KUL-owi kilka tysięcy zabytków i pamiątek historycznych. Jego darowiznę wzbogaciła donacja prof. Kazimierza Michałowskiego, wybitnego polskiego archeologa, na którą złożyły się drobne przedmioty z wykopalisk w egipskim Edfu. Z zapisów archiwalnych wiemy ponadto, że do zbiorów trafiały także liczne pojedyncze dary od osób prywatnych. Przedwojenna kolekcja trudna jest jednak do oszacowania, gdyż zajęta została przez Niemców już w grudniu 1939 roku i uległa całkowitemu rozproszeniu, względnie zniszczeniu. Z przedwojennych zbiorów zachowało się zaledwie pięć dzieł sztuki, w tym cztery odnalezione dopiero trzy lata temu podczas kwerendy w Muzeum Lubelskim w Lublinie.

Co wiadomo o tej kolekcji?

– Na podstawie archiwaliów i odzyskanych obiektów można przypuszczać, że przedwojenna kolekcja była bardzo zróżnicowana i nierówna artystycznie. Były tam obrazy, rzeźby, porcelana, szkło, ale także osobliwe twory natury – takie jak np. skamieniałe drzewa z Tereszpola czy też łosiowe rogi i ryba piła. Po wojnie władze uczelni podjęły trud restytuowania muzeum. Pierwsze pozyskane obiekty były odpowiedzią na apel rektora KUL do biskupów o darowywanie dzieł sztuki.

W 1956 roku archidiecezja wrocławska zdecydowała się ofiarować nam 26 rzeźb średniowiecznych i nowożytnych ze zbiorów Muzeum Archidiecezjalnego. Dzięki temu posiadamy dziś największą kolekcję gotyckiej plastyki śląskiej po tej stronie Wisły.

Kolejny ważny przekaz miał miejsce jeszcze w tym samym roku, z Centralnej Składnicy Muzealnej w Kozłówce i złożyło się nań kilkadziesiąt rzeźb i destruktów, głównie nowożytnych. To z tego przekazu pochodzą znakomite rzeźby ołtarzowe, łączone z najlepszymi warsztatami rzeźbiarskimi z terenów dzisiejszej Lubelszczyzny – m.in. Jana Eliasza Hoffmanna.

Warto zaznaczyć, że KUL dokonywał także licznych zakupów, przede wszystkim w salonach Desy. Zbiory KUL-u to także dary artystów – m.in. Jerzego Nowosielskiego i Antoniego Michalaka.

Szczególny rozkwit kolekcji nastąpił jednak dopiero w latach 80. i 90. i związany jest z trzema wielkimi donacjami – Olgi i Tadeusza Litawińskich z 1986 roku, Stanisławy i Tadeusza Witkowskich z 1991 roku i Joanny Gliwy z 1994 roku. Dzięki tym donacjom KUL wszedł w posiadanie niezwykle cennych obrazów i rysunków artystów polskich przełomu XIX i XX wieku, a także porcelany i szkła z najprzedniejszych manufaktur europejskich. Aktualnie do KUL-u wpływają pojedyncze dary, głównie od parafii – m.in. mocno zniszczonych obrazów religijnych, wycofanych z kultu, które restaurujemy w porozumieniu z Wydziałem Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki krakowskiej ASP.

Co chcecie pokazać wystawą „100 na 100”?

Wystawa na Zamku Królewskim w Warszawie nie jest pierwszym pokazem KUL-owskiej kolekcji, ale de facto najważniejszym, nie tylko z uwagi na miejsce – Rezydencję Królów i Rzeczypospolitej, ale także na fakt, że inauguruje powołanie do życia nowego Muzeum KUL.

Przyjęliśmy za cel nadrzędny wyeksponowanie w niedalekiej przyszłości, być może w jubileuszowym roku 2018, czyli w stulecie KUL-u, najcenniejszych zabytków. Wystawa stanowi zapowiedź przyszłej stałej ekspozycji tworzonej z wdzięczności i dla upamiętnienia wszystkich naszych darczyńców.

Proszę sobie wyobrazić, że na Zamku pokażemy 100 obiektów, a zatem tylko 1/17 zbiorów.

W KUL-u będzie to zdecydowanie obszerniejsza prezentacja. Muzeum będzie wielodziałowe – i prezentować będzie w sposób przystępny i atrakcyjny historię uniwersytetu, zbiory archeologiczne, biblioteczne i przede wszystkim artystyczne. Nadal będzie miejscem zajęć dla studentów historii, historii sztuki i innych. Taka była wola naszych darczyńców i będzie ona dalej wypełniana. Nie wyobrażam sobie studiów z historii sztuki, której też jestem absolwentem, bez bezpośredniego kontaktu z zabytkiem.

Przyszłe muzeum jest tak pomyślane, ażeby pełniło funkcję laboratorium dydaktyczno-badawczego, by stanowiło zaplecze edukacyjne dla studentów i uczniów szkół gimnazjalnych i licealnych.

PIĘĆ NAJCIEKAWSZYCH DZIEŁ Z WYSTAWY. WYBÓR DR. KRZYSZTOFA PRZYLICKIEGO

„KORDEGARDA MAŁP”

Motywem przewodnim naszej wystawy stał się obraz „Kordegarda małp”, namalowany przez anonimowego malarza z kręgu Davida Teniersa Młodszego, prawdopodobnie jedyny tego rodzaju obraz w Polsce, prywatnie – mój ulubiony. Akcja obrazu rozgrywa się w ponurej izbie wartowni, wypełnionej małpami poprzebieranymi za żołnierzy. Symboliczna jest zwłaszcza scena wprowadzenia ubranego w czerwony kontusz kocura, mistrzowsko wydobyta przez malarza światłem pochodni. Artysta, zestawiając kocura, którego cechą wrodzoną jest granicząca z bezmyślnością żądza upolowania myszy, z nie mniej próżnymi od niego małpami, wyraził przekonanie, że te ostatnie – mimo fizjonomicznego podobieństwa do homo sapiens – w swych zachowaniach bliższe są kotom niż ludziom. W ten zawoalowany sposób skrytykował bratobójczą wojnę prowadzoną przez całe lata w zwaśnionych Niderlandach.

„ECCE HOMO”

Kolejnym szczególnie cennym obiektem jest obraz „Ecce Homo” – pierwowzór obrazu, łączony z Juanem de Flandes, znajduje się w praskiej Galerii Narodowej. Stanowi on ilustrację opisanego na kartach Ewangelii według św. Jana epizodu z Pasji Chrystusa, gdy po biczowaniu, cierniem koronowaniu i naigrywaniu Jezus wystawiony został przez Poncjusza Piłata, rzymskiego namiestnika Judei, pod publiczny osąd żydowskiego ludu. Wersja lubelska wyróżnia się wysokim kunsztem wykonania i rozbudowaną względem pierwowzoru kompozycją. Malarz powtórzył wiernie rozwiązania Juana, uzupełniając jednak obraz na pierwszym planie, tuż przy prawej krawędzi, o kilka dodatkowych postaci. To wysokiej klasy dzieło wiązane jest z kręgiem malarstwa południowoniderlandzkiego, z wyraźnym wskazaniem na środowisko artystów gandawskich 2. połowy XVI wieku.

„WIDOK WAWELU” MALCZEWSKIEGO

'Widok Wawelu' Jacka Malczewskiego / 'Widok Wawelu' Jacka Malczewskiego 'Widok Wawelu' Jacka Malczewskiego / 'Widok Wawelu' Jacka Malczewskiego

Z malarstwa polskiego na wyróżnienie zasługuje „Widok Wawelu ”pędzla Jacka Malczewskiego. Obraz jest jedynym w twórczości tego malarza samodzielnym widokiem Wzgórza Wawelskiego, namalowanym około 1900 roku. Artysta na niewielkiej deseczce ukazał je zimą, od strony Wisły.

„ZŁOTA KATARZYNA” Z KATTERNECKE

'Złota Katarzyna' z Katternecke z początku XVI wieku / 'Złota Katarzyna' z Katternecke z początku XVI wieku 'Złota Katarzyna' z Katternecke z początku XVI wieku / 'Złota Katarzyna' z Katternecke z początku XVI wieku

Wśród rzeźb na szczególną uwagę zasługuje „Złota Katarzyna” z Katternecke z początku XVI wieku, od dawna łączona z wrocławskim warsztatem Jakoba Beinharta. Do 1833 roku rzeźba ustawiona była w niszy fasady narożnej kamienicy, wchodzącej w skład zabudowań nieistniejącego już dziś wrocławskiego klasztoru Sióstr Dominikanek. Mieszcząca się tam karczma Pod Złotą Katarzyną swą nazwę zawdzięczała szlachetnemu kolorowi jej szat. Gdy w 1864 roku rzeźba stała się własnością Georgine Hoeptner, która zleciła odnowić ją „w stylu średniowiecznym, przy użyciu [niebieskich] farb matowych”. Dziś trudno doszukiwać się pod grubymi warstwami przemalowań złotego koloru płaszcza.

PORCELANOWA CZARKA Z KRÓLEWSKIEJ MANUFAKTURY PORCELANY W MIŚNI

Godny uwagi jest także jeden z najmniejszych obiektów na naszej wystawie – porcelanowa czarka z Królewskiej Manufaktury Porcelany w Miśni, z lat 30. XVIII wieku. W jej przypadku warto zwrócić uwagę przede wszystkim na malowane dekoracje. W wielobocznych kartuszach, obwiedzionych złotą, koronkową bordiurą, widnieją sceny rodzajowe, natomiast na ściankach naczynia znalazły się malowane z wielką precyzją kwiaty oraz mrówka, która – co ciekawe – rzuca delikatny cień. To miało dawać złudzenie rzeczywistej obecności owada na naczynku, a co za tym idzie, zaskakiwać osobę spożywającą z niego trunek.

Zamek Królewski,  pl. Zamkowy 4, „100/100. Sto najcenniejszych dzieł sztuki z KUL na stulecie KUL”. Wystawę  można oglądać do 13 grudnia od wtorku do soboty w godz. 10-16, w niedz. w godz. 11-16 w ramach biletu do Zamku: 30 zł. Niedziela – wstęp wolny

Wydarzenia towarzyszące

16 października

godz. 11-13 – rodzinny bieg edukacyjny dla dzieci w wieku od 8 do 12 lat „Zagadki kolekcji KUL”. Start: początek wystawy

godz. 11 – warsztaty plastyczne dla dzieci w wieku 6-10 lat „Przygoda z akwarelą”

godz. 11.15 i 13.30 – kuratorskie oprowadzanie po wystawie

godz. 12 – spektakl Teatru Atlantis „Rozmowy dawno przebrzmiałe. Spór o prawdę i piękno”

godz. 13 – wykład „100 na 100. Historia kolekcji dzieł sztuki z KUL”,

26 października

godz. 17 – wykład „Związki Jerzego Nowosielskiego z Lublinem i KUL”

6 listopada

godz. 13 – wykład „O czym rozmawiają święci i dlaczego ważne jest milczenie”

16 listopada

godz. 17- wykład „Między ideą a konstrukcją, czyli jak Jan Matejko projektował ołtarze”

20 listopada

godz. 11.30 – kuratorskie oprowadzanie po wystawie

30 listopada

godz. 17 – wykład „Dla celów nauki, czyli o muzeach uniwersyteckich”

7 grudnia

godz. 17 – wykład „Świątynie pełne koloru i złota. Rzeźba średniowieczna na Śląsku”

11 grudnia

godz. 13 prof. Dorota Folga-Januszewska „Na Krupówkach w Zakopanem, czyli rzeczywistość wg Rafała Malczewskiego”

powiązane wydarzenia

Ecce Homo, naśladowca Juana de Flandes (1460-1519), 2. poł. XVI w., tempera na desce
  • wystawa czasowa
  • patronat

100/100. Sto najcenniejszych dzieł sztuki z KUL na stulecie KUL

Zamek Królewski w Warszawie
do31sty

czytaj także

  • wystawy

Galeria Jednego Obrazu w Zamku Królewskim. Portret Anetki Tyszkiewiczówny

Zobacz portret Anetki Tyszkiewiczówny, autorki pamiętnika opisującego życie towarzyskie przełomu XVIII i XIX wieku.

  • wystawy

Wystawa w Zamku Królewskim. Dokumenty, pieczęcie i zabytki Piastów Mazowieckich

To wystawa z okazji 490-lecia śmierci ostatniego księcia mazowieckiego - Janusza III - i jednocześnie włączenia Mazowsza do Korony w roku 1526.

Tadeusz Dominik, 'Pejzaż', 2006 r.
  • wystawy

Bolesław Chromry na bazarze, Tadeusz Dominik w DESA, słuchowiska w Zachęcie. Spędź weekend ze sztuką

Polecamy 5 wystaw i wydarzeń artystycznych na weekend 2, 3 i 4 sierpnia

Dominika Olszowy
  • wystawy

Dominika Olszowy z nagrodą dla najbardziej interesującej młodej artystki

Dominika Olszowy to zwyciężczyni 9. edycji konkursu Spojrzenia 2019. Nagrodę przyznaje Deutsche Bank.

Artysta Mateusz Kula (z lewej) stworzył z dziećmi wigwam z patyków i papieru, który można oglądać na wystawie.
  • wystawy

Wigwam, basen i zapach gumy balonowej, czyli wystawa dla dzieci w Zamku Ujazdowskim. Otwarcie w Dzień Dziecka

Na tej wystawie nie będzie osób pilnujących, żeby nie dotykać dzieł. Wręcz przeciwnie, chodzi o to, żeby doświadczać sztuki wszystkimi zmysłami. Najnowsza wystawa w Zamku Ujazdowskim pt. "Dotknij sztuki" powstała głównie z myślą o dzieciach, ale dorośli też będą się dobrze bawić. Otwarcie w Dzień Dziecka

Artystki Dominika Olszowy (z lewej) i Gizela Mickiewicz (w środku) oraz przedstawiciele grupy queerowej Kem, których prace będzie można oglądać na najnowszej wystawie 'Spojrzenia'w galerii Zachęta. Para całuje się na zdjęciu, aby zwrócić uwagę na traktowanie mniejszości seksualnych i osób niebinarnych płciowo w
  • wystawy

Od piątku w galerii Zachęta wystawa młodych artystek i artystów pt. "Spojrzenia": queerowy performance, lesbijskie manifesty i stypa

Obrazy w poetyce surrealizmu, przestrzenne rzeźby, instalacje wideo i queerowy performance - w piątek o godz. 18 w Zachęcie otwarcie wystawy "Spojrzenia" połączonej z konkursem dla młodych artystek i artystów.

REKLAMA
  • Wyborcza.pl
  • Wyborcza.biz
  • Wysokie Obcasy
  • CoJestGrane24
  • Wydarzenia pochodzą z bazy danych Coigdzie.pl Sp. z o.o.
wydarzenia
  • Muzea, wystawy i wernisaże
  • Co Jest Grane 24
  • Europejskie Targi Muzyczne 2016
  • Co Jest Grane 24 Festival
  • Premiery teatralne
  • Filmy i premiery filmowe
  • Repertuar kin
  • Repertuar teatrów
  • Koncerty
  • Trasy koncertowe
  • Imprezy w Twoim mieście
  • Orange Warsaw Festival 2017
  • Olsztyn Green Festival 2017
  • Szczecin Jazz Festival 2017
miejsca
  • Mojo Picon
  • Wi-Taj na placu Konstytucji
  • Najlepsze lody w Warszawie
  • Podkowa Wine Depot
  • 12on14 Jazz Club
  • NOSPR
osoby
  • Maciej Stuhr
  • Jennifer Lawrence
  • Margot Robbie
  • Przemysław Wojcieszek
  • Andrzej Chyra
  • Madonna
  • Hugh Grant
  • Marta Nieradkiewicz
  • Woody Allen
  • Izabela Trojanowska
  • Olivier Heim
  • Diana Krall
  • Artur Rojek
  • Dave Gahan
  • Kasia Smutniak
  • Wynton Marsalis
  • Deborah Brown
  • Michalina Wisłocka
recenzje filmów
  • Ojcowie i córki
  • Kobiety bez wstydu
  • Pięćdziesiąt twarzy Blacka
  • Copyright © Agora SA
  • O nas
  • Reklama w Gazecie Wyborczej
  • Prywatność
  • Nasze tematy
  • Licencje/Kontent
  • Kontakt
  • Pomoc