Geniusze i mistrzowie. Jesienny przewodnik po koncertach muzyki poważnej
Sławny konkurs skrzypcowy, dwa światowe prawykonania, spóźniona polska premiera, wielkie dzieła symfoniczne (Bruckner) i wirtuozowska lekkość Mozarta (Anderszewski), gwiazdy wokalistyki (Ce cić) i operowej reżyserii (Kosky) - w muzyce klasycznej koncertowa jesień będzie nie mniej intensywna niż festiwalowe lato.
PAŹDZIERNIK
MUSIKFABRIK W KRAKOWIE
Znakomity zespół muzyki nowej z Kolonii wystąpi 2 października na festiwalu Sacrum Profanum w Krakowie. Musikfabrik współpracuje z największymi twórcami współczesnymi, m.in. Heinerem Goebbelsem, ale też z młodszym pokoleniem, ostatnio z Polakiem Marcinem Stańczykiem, laureatem prestiżowej Toru Takemitsu Composition Award. Właśnie jego dwa utwory Niemcy wykonają w Krakowie. Będzie to „Blind Walk”, w trakcie którego publiczność będzie miała oczy zakryte opaską („pamięć dźwiękowa i słuch precyzują się” – tłumaczy Stańczyk), i światowe prawykonanie „Some drops”, w którym partię trąbki wykona rewelacyjny Marco Blaauw.
* Niedziela, 2 października, godz. 20, Centrum Kongresowe ICE Kraków, bilety: 50 i 80 zł
15. KONKURS IM. WIENIAWSKIEGO W POZNANIU

Najstarszy na świecie konkurs skrzypcowy stara się – jak kiedyś – wyłapywać i promować talenty skrzypcowe. To druga edycja, której przewodniczącym jury jest genialny rosyjski skrzypek Maksim Wiengierow. Usłyszymy 48 młodych skrzypków z 18 krajów, w programie arcydzieła nie tylko patrona festiwalu, ale też cały kanon muzyczny, od Bacha do Pendereckiego. Dwa tygodnie emocjonującego słuchania koncertów w sesjach przedpołudniowych i wieczornych. Koncertem inauguracyjnym 8 października, w którym solistką będzie zwyciężczyni 14. Konkursu Soyoung Yoon, zadyryguje Krzysztof Penderecki.
* 15. Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. H. Wieniawskiego w Poznaniu (8-23 października), Aula Uniwersytetu Adama Mickiewicza. Bilety na koncert inauguracyjny: 200 i 300 zł, na przesłuchania: od 20 do 100 zł
POLSKA PREMIERA PäRTA
Estoński kompozytor, który nowoczesnymi środkami stworzył współczesną muzykę sakralną o niezwykłej, mistycznej wymowie. Aż dziw, że w tak religijnym kraju jak Polska nigdy nie wykonano jego „Stabat Mater” (1985). Polska premiera nastąpi w połowie października na otwarcie 5. Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuki Wokalnej w Białej Synagodze w Sejnach na Suwalszczyźnie, gdzie mieści się Ośrodek „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów”. Wśród wykonawców – znakomita sopranistka Joanna Freszel.
* Niedziela, 16 października, godz. 19, Biała Synagoga w Sejnach, wstęp wolny
„GOPLANA” W WARSZAWIE
Pierwsza premiera w Operze Narodowej w tym sezonie artystycznym. Trzyaktowa opera Władysława Żeleńskiego, niespełnionego następcy Stanisława Moniuszki, z librettem Ludomiła Germana według „Balladyny” Juliusza Słowackiego – jedno z najlepszych dzieł ojca Boya. W muzykę Żeleński wplótł polskie motywy, bohaterką uczynił boginkę jeziora o głosie liryczno-koloraturowym bohaterką, w którą wcieli się Edyta Piasecka. Spektakl reżyseruje Janusz Wiśniewski, zadyryguje Grzegorz Nowak.
* Premiera w piątek, 21 października, godz. 19. Kolejne spektakle: 23 i 25 października, Teatr Wielki – Opera Narodowa, bilety: od 35 do 200 zł
„MACBETH” W POZNANIU
Mroczny dramat Giuseppe Verdiego oparty na tragedii Szekspira w inscenizacji Oliviera Fredja jest koprodukcją teatru La Monnaie w Brukseli i Teatru Wielkiego w Poznaniu. W twórczości Verdiego ta mroczna opera była wstępem do jego wielkich arcydzieł i przyniosła mu pierwszy posmak sukcesu. Wystąpią gościnnie śpiewacy: Dario Solari jako tyran Makbet, Kristina Kolar jako Lady Makbet. Dyryguje Gabriel Chmura.
* Premiera w piątek, 21 października, godz. 19, Teatr Wielki w Poznaniu, bilety: 65 zł
JAKOWICZ GRA W STUDIO
Pierwszy koncert z cyklu „3x3”, którego gospodarzem jest orkiestra Arte dei Suonatori, występująca gościnnie w Teatrze Studio wraz zaproszonymi solistami. Jako pierwszy zagra wspaniały polski skrzypek Jakub Jakowicz, a w programie jego koncertu tylko Bach i aż Bach.
* Piątek, 28 października, godz. 20, Teatr Studio w Warszawie, bilety: 33 i 40 zł
LISTOPAD
PIĘKNO WIOLONCZELI
Muzyka rosyjskiej kompozytorki Sofii Gubajduliny reprezentuje nurt „nowej duchowości”. Olbrzymią część jej dorobku stanowią utwory religijne wyrastające z głębokich przeżyć mistycznych autorki, łączące w sobie bogactwo duchowe wschodniego i zachodniego chrześcijaństwa. W Katowicach wspaniały rosyjski wiolonczelista Iwan Monighetti wykona „Sonnengesang” na wiolonczelę, chór i perkusję pod dyrekcją Anny Szostak.
* Sobota, 5 listopada, godz. 19.30, Sala Kameralna NOSPR w Katowicach, bilety: 15 zł
ANDERSZEWSKI I KONCERTY

Światowej sławy polski pianista Piotr Anderszewski powraca do Mozarta. Subtelność i głębia jego interpretacji zachęcają do przybycia do Narodowego Forum Muzyki we Wrocławiu, aby posłuchać koncertów G-dur KV 453 i c-moll KV 491, które artysta wykona, dyrygując od fortepianu, z Orkiestrą Kameralną NFM Leopoldinum.
* Sobota, 19 listopada, godz. 21, Narodowe Forum Muzyki, bilety: od 40 do 80 zł
ANDERSZEWSKI Z KWARTETEM
Ceniony wrocławski Lutosławski Quartet i Piotr Anderszewski przedstawiają program złożony wyłącznie z dzieł Wolfganga Amadeusa Mozarta: geniusza, słodkiego impertynenta, który pisał nutki jak perełki, a jego z pozoru bezproblemowe dzieła należą do najbardziej wymagających dla wykonawców. Zabrzmi m.in. Koncert fortepianowy A-dur KV 414.
* Niedziela, 20 listopada, godz. 18, Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu, bilety: 40 i 60 zł
AGATA ZUBEL Z ORKIESTRĄ BAROKOWĄ

Rozrywana dziś w Europie i Stanach Zjednoczonych kompozytorka i wokalistka Agata Zubel wystąpi w Teatrze Studio z orkiestrą Arte dei Suonatori w cyklu „3x3”. Zestaw dość niecodzienny, bo zespół barokowy, grający na instrumentach dawnych, a solistka ze wszech miar współczesna. Program nader ryzykowny: historia muzyki według A.Z., czyli Mozart i Stockhausen. Ale kto nie eksperymentuje, ten nie ma.
* Piątek, 25 listopada, godz. 20, Teatr Studio w Warszawie, bilety: 33 i 40 zł
OPERA LESZKA MOŻDŻERA

Wspaniały pianista, fantastyczny improwizator, niezwykła osobowość – kto nie zna Leszka Możdżera? Ma doświadczenie w komponowaniu muzyki do spektakli teatralnych, tym razem jednak sięgnął po formę operową, posiłkując się sztuką Thomasa Bernharda „Immanuel Kant” – taki też tytuł nosi opera Możdżera, której prawykonanie reżyseruje Jerzy Lach, zadyryguje Przemysław Fiugajski.
* Premiera w niedzielę, 27 listopada, godz. 18, Basen Artystyczny/Opera OFF, Warszawa. Bilety: 90 zł, studenckie: 30 zł
GRUDZIEŃ
JERZY STUHR W OPERZE

„Don Pasquale” to pierwszorzędna opera komiczna, która wyszła spod pióra obdarzonego wielkim talentem kompozytorskim Gaetano Donizettiego. Bohaterem tytułowym jest stary kawaler, w tamtych czasach, a więc w pierwszej połowie XIX wieku, kiedy nie znano pojęcia singielstwa – uosobienie egoizmu i głupoty.

Zostanie wystrychnięty na dudka przez Doktora Malatestę, w którego w Krakowie wcieli się światowej sławy baryton Mariusz Kwiecień. Operową farsę wyreżyseruje Jerzy Stuhr. Czegóż chcieć więcej?
* Premiera w piątek, 2 grudnia, godz. 18.30, Opera Krakowska, bilety: od 40 do 100 zł
ILUMINACJE W KATOWICACH
Piękny sopran francuskiej śpiewaczki Sandrine Piau zabrzmi w cyklu poematów na głos i orkiestrę smyczkową „Les Illuminations” Benjamina Brittena do słów Arthura Rimbauda, piewcy „rozregulowania wszystkich zmysłów”. Pod batutą Alexandra Liebreicha zabrzmi także poemat symfoniczny Richarda Straussa „Don Quixote”.
* Piątek, 9 grudnia, godz. 19.30, Sala Koncertowa NOSPR w Katowicach, bilety: 30, 35, 40 i 50 zł
KOSKY I MOZART
Na afisz Opery Narodowej wraca „Czarodziejski flet”, ostatnia opera Wolfganga Amadeusa Mozarta. W 10 lat po premierze „Czarodziejskiego fletu” w reżyserii Achima Freyera, na warszawską scenę tytuł ten powróci w inscenizacji australijskiego reżysera Barriego Kosky’ego, dyrektora artystycznego Komische Oper w Berlinie. Właśnie tam Kosky wystawił cztery lata temu „Czarodziejski flet”, którego inscenizację recenzent „Ruchu Muzycznego” Olgierd Pisarenko nazwał „feerią w niemym kinie”.
* Premiera w niedzielę, 11 grudnia, godz. 18, Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie, bilety tylko na spektakle od 13 do 17 grudnia, cena: od 28 do 160 zł
KONTRATENOR CENCIĆ W GDAŃSKU
To naprawdę piękny głos: subtelny, a zarazem brzmiący mocno i głęboko, o bardzo dużej skali. Nic zatem dziwnego, że Max Emanuel Cencić należy dziś do czołówki kontratenorów na świecie. Zapowiada się więc gwiazdorski finał festiwalu Actus Humanus w Gdańsku. W programie arie z XVIII-wiecznych oper Johanna Adolfa Hassego, śpiewakowi towarzyszy zespół Armonia Atenea.
* Niedziela, 11 grudnia, godz. 20, Centrum św. Jana w Gdańsku, bilety: 70 i 100 zł
„TRUBADUR” WE WROCŁAWIU
Pierwsza premiera za nowej dyrekcji Opery Wrocławskiej po tym, Ewę Michnik zastąpił wyłoniony w konkursie dyrygent Marcin Nałęcz-Niesiołowski. Gdy mowa o „Trubadurze”, chętnie przywołuje się słowa tenora Leo Slezaka: „Tyle razy śpiewałem w tym dziele i do dziś nie wiem, o co w nim chodzi”. Zawiłości libretta nie mają znaczenia, bo górę zawsze bierze porywająca muzyka Giuseppe Verdiego, która wymaga pierwszorzędnych śpiewaków. Wystąpią Stanisław Kufluk (Di Luna), Eliza Kruszczyńska (Leonora), Nikołaj Dorożkin (Manrico), Barbara Bagińska (Azucena), zadyryguje Marcin Nałęcz-Niesiołowski.
* Premiera w piątek, 16 grudnia, godz. 19, Opera Wrocławska, bilety: od 30 do 180 zł
SKROWACZEWSKI W FILHARMONII NARODOWEJ
VIII Symfonia Antona Brucknera to ostatnia ukończona symfonia wiedeńskiego geniusza, trwająca na prawie półtorej godziny – Bruckner był przecież mistrzem rozwijania i przetwarzania tematów. To wciąż mało znany i niedoceniany w Polsce kompozytor, budzący nieufność rodzimych dyrygentów. Nestor mistrzów batuty Stanisław Skrowaczewski w Brucknerze się lubuje.
* Piątek, 16 grudnia, godz. 19.30, sobota, 17 grudnia, godz. 18, Filharmonia Narodowa w Warszawie, bilety od 25 do 80 zł