Co jest Grane 24 Co jest Grane 24 67 wydarzeń dziś
wróć zmień
Najbardziej popularne:
5 +25 km 50
Zastosuj
  • wydarzenia
  • repertuar kin
  • repertuar teatrów
  • magazyn kulturalny
  • bilety cjg24
  • zjedz to w Warszawie
  • Co Jest Grane 24 Festival 2019
  • Białystok New Pop Festival 2019

Najczęściej czytane

  • magazyn kulturalny

  • wszystkie artykuły
  • o filmie
  • o muzyce
  • o teatrze
  • o wystawach
  • dla dzieci
  • w mieście
  • quizy
REKLAMA
'Twarze' Edmund Monsiela, praca z wystawy 'Szara strefa sztuki - polscy twórcy art brut' / Fot. Edward Koprowski

Surowa sztuka i niewiarygodne biografie w Państwowym Muzeum Etnograficznym

Magdalena Dubrowska| 15-07-2016

Nie kończyli szkół, często nie potrafią się nawet podpisać, ale ich prace są w kolekcjach sztuki na całym świecie. Zobacz wystawę polskich artystów art brut w Państwowym Muzeum Etnograficznym.

Jest tu ponad trzysta prac: obrazów, rysunków, rzeźb. Wśród 31 prezentowanych na wystawie "Szara strefa sztuki. Polscy twórcy art brut"  artystów i artystek znaleźli się zarówno ci najwybitniejsi, jak Maria Wnęk, Adam Dembiński, Julian Stręk czy Włodzimierz Rosłon, jak i ci mniej znani, m.in. Tadeusz Andrzejewski, Genowefa Magiera, Piotr Stanisz, Leszek Zając.

Praca 'Ewa' Justyny Matysiak z wystawy 'Szara strefa sztuki - polscy twórcy art brut' w Państwowym Muzeum Etnograficznym / Fot. K. Wodecka Praca 'Ewa' Justyny Matysiak z wystawy 'Szara strefa sztuki - polscy twórcy art brut' w Państwowym Muzeum Etnograficznym / Fot. K. Wodecka

NIEWIARYGODNE BIOGRAFIE

Zobaczymy prace Edmunda Monsiela i Stanisława Zagajewskiego, których obrazy znajdują się w najbardziej znanej kolekcji art brut w Lozannie, oraz Justyny Matysiak, młodej artystki, której charakterystyczny styl jest doceniany na całym świecie.

- Za każdym z tych twórców kryje się niewiarygodna biografia - opowiada kuratorka wystawy Grażyna Borowik. - Edmund Monsiel przez całą drugą wojnę ukrywał się na strychu, bo był świadkiem rozstrzelań. Adam Dembiński był niesprawny fizycznie, z trudem trzymał ołówek, ale tworzył ogromne rysunki. Maria Wnęk, która sama mówiła o sobie, że jest znana „po całym świecie”, pomieszkiwała w domach opieki, szpitalach psychiatrycznych, na ulicy. Nazwałam wystawę "Szara strefa sztuki" , bo tak określa się obszary z jakiegoś powodu niewidoczne. Twórcy art brut często nie wiedzą, co się dzieje z ich pracami, inne osoby decydują o wystawach, sprzedaży prac, a artyści pracują w swojej szarej codzienności.

Praca Marii Wnęk z wystawy 'Szara strefa sztuki - polscy twórcy art brut' w Państwowym Muzeum Etnograficznym / Fot. Edward Koprowski Praca Marii Wnęk z wystawy 'Szara strefa sztuki - polscy twórcy art brut' w Państwowym Muzeum Etnograficznym / Fot. Edward Koprowski

Sztuka art brut nie jest tożsama ze sztuką naiwną czy ludową. Jest niewyuczona. Wiąże się najczęściej z chorobą umysłową lub psychiczną.

- Twórczość ludowa opiera się na tradycji, która jest przekazywana z pokolenia na pokolenie, natomiast każdy z artystów art brut tworzy własny kosmos, niepowtarzalny, niedający się podporządkować żadnemu kierunkowi w sztuce - wyjaśnia Grażyna Borowik. - To twórczość, która wyrasta z najgłębszych pokładów podświadomości i z autentycznej potrzeby ekspresji.

Termin art brut, po polsku tłumaczony jako sztuka surowa, nieokrzesana, wymyślił francuski artysta Jean Dubuffet w latach 40. XX w. Nazwę zastrzegł, obawiając się, że będzie nadużywana, stosowana wymiennie z terminem sztuka naiwna.

- Trzeba pamiętać, że nie każdy chory psychicznie jest twórcą art brut, procent osób utalentowanych wśród chorych jest taki jak wśród osób zdrowych - zauważa kuratorka.

- Artyści art brut nie kończyli szkół, niektórzy nie mówią, nie słyszą, jeszcze inni nie umieją się podpisać. Ale swoimi pracami potrafią nami wstrząsnąć, wzruszyć nas, zachwycić, pobudzić do refleksji.

Praca Tadeusza Głowali z wystawy 'Szara strefa sztuki - polscy twórcy art brut' w Państwowym Muzeum Etnograficznym / Fot. Edward Koprowski Praca Tadeusza Głowali z wystawy 'Szara strefa sztuki - polscy twórcy art brut' w Państwowym Muzeum Etnograficznym / Fot. Edward Koprowski

WYOBRAŹNIA I AUTENTYCZNOŚĆ

Żeby zaistnieć w powszechnej świadomości, sztuka art brut potrzebowała specyficznego momentu w historii sztuki - modernizmu. Profesjonalni artyści zaczęli poszukiwać innych wartości niż doskonałe odwzorowanie rzeczywistości. A dzięki rozwojowi psychoanalizy i psychiatrii zaczęto zwracać uwagę na podświadomość. Artyści, intelektualiści, poeci fascynowali się chorobą psychiczną.

- Sztuka art brut oddziałuje na sztukę akademicką, inspirowali się nią Pablo Picasso, Max Ernst czy grupa Cobra - opowiada Grażyna Borowik. - Artyści surowi, mimo że nigdy nie uczyli się zasad kompozycji czy kolorystyki, zaskakują wyobraźnią i autentycznością. To inspiruje twórców profesjonalnych, którzy po przyswojeniu różnych stylów i kierunków muszą na nowo poszukiwać autentyczności, odkryć w sobie dziecko.

Na początku XX w. wystawy art brut były powszechne. Hans Prinz-horn, niemiecki lekarz psychiatra i historyk sztuki, w latach 20. zebrał w swojej klinice w Heidelbergu kolekcję sztuki chorych psychicznie liczącą 5 tys. dzieł. W Polsce termin art brut upowszechnił prof. Aleksander Jackowski, z którego inicjatywy w 1965 r. w Zachęcie odbyła się pierw sza wystawa sztuki marginesu pt. „Inni”.

- Dzisiaj art brut znowu święci triumfy na świecie. W 2013 r. podczas 55. Międzynarodowego Biennale Sztuki w Wenecji po raz pierwszy pokazano ogromny zbiór tej sztuki - mówi Grażyna Borowik. - W Polsce też są galerie wystawiające art brut, np. galeria w Płocku, który jest zagłębiem tej sztuki, a to dzięki Domowi Pomocy Społecznej w Brwilnie, z którego wywodzi się wiele gwiazd. Zbiory art brut są w polskich muzeach, a także w kolekcjach prywatnych.

Praca Justyny Matysiak z wystawy 'Szara strefa sztuki - polscy twórcy art brut' w Państwowym Muzeum Etnograficznym / Fot. Edward Koprowski Praca Justyny Matysiak z wystawy 'Szara strefa sztuki - polscy twórcy art brut' w Państwowym Muzeum Etnograficznym / Fot. Edward Koprowski

Na wystawie zobaczymy prace ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, Muzeum Etnograficznego w Toruniu, Muzeum Śląskiego w Katowicach, kolekcji Leszka Macaka, Andrzeja Kwasiborskiego, Stowarzyszenia „Psychiatria i Sztuka”, Szpitala Specjalistycznego im. dr. J. Babińskiego w Krakowie oraz zbiorów artystów Adama Nidzgorskiego i Władysława Wałęgi.

Oprócz prac zobaczymy też film o pracach jednego z twórców, Tadeusza Andrzejewskiego. Będzie również słuchowisko „Wariat i zakonnica” w wykonaniu pacjentów szpitala psychiatrycznego im. Babińskiego, ilustrowane ich kolażami.

Wystawę zrealizowano w ramach projektu „Gorzki smak - art brut. Badania - kolekcje - wystawy w Polsce na przełomie XX/XXI w.

„Szara strefa sztuki - polscy twórcy art brut”

Państwowe Muzeum Etnograficzne

ul. Kredytowa 1

  • Wystawę oglądać można od piątku 15 lipca do 18 września we wt., czw., pt. w godz. 9-17, śr. w godz. 12-20, sob. w godz. 10-18, niedz. w godz. 12-17.
  • Bilety: 20 zł.

powiązane wydarzenia

Justyna Matusiak. Ewa
  • wystawa czasowa
  • patronat

Szara strefa sztuki. Polscy twórcy art brut

Państwowe Muzeum Etnograficzne
do18wrz
Prace na wystawie art brut w Muzeum Etnograficznym
  • spotkania i wykłady
  • patronat

Gorzki smak – art brut

Państwowe Muzeum Etnograficzne
16wrz
10.00

czytaj także

  • wystawy

Porcelana jak spacer po duńskich ogrodach. Wystawa królewskiej porcelany w Łazienkach

Porcelana z Narodowego Muzeum Historycznego na Zamku Frederiksborg w Hillerod, wystawiana do końca października w Pałacu na Wyspie, w Jadalni Królewskiej Łazienek Królewskich

  • teatr

DR Fak bada energię seksualną miasta i walczy o polską duszę

Lato to idealny czas na relaks, romans, ale też depresję czy załamanie nerwowe! - mówi ze swadą Oskar Hamerski, czyli dr Janusz Fak, psychoterapeuta miasta z kabaretowego cyklu „Pożar w burdelu”. Od poniedziałku zaprasza na „Miastoterapię” - terapeutyczny one man show w klubie Dzika Strona Wisły.

  • wystawy

Nagroda POLIN 2016 - ruszają zgłoszenia

Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN rozpoczęło przyjmowanie zgłoszeń do 2. edycji konkursu Nagroda POLIN. Spośród osób, organizacji lub instytucji aktywnie działających na rzecz ochrony pamięci o historii polskich Żydów kapituła konkursowa wskaże laureata, który otrzyma statuetkę autorstwa Barbary Falender oraz nagrodę finansową.

    Rodriguez: Mam 73 lata i wciąż gram rock'n'rolla. Czy to nie jest szczęście?

    - Do muzyki podchodzę nieśpiesznie, ale z iskrą.Moje piosenki są wciąż żywe - mówi Rodriguez, artysta do niedawna zapomniany, dziś świętujący powrót na światowe sceny. Po wyprzedanych na pniu trzech koncertach w Warszawie teraz wystąpi w Zabrzu i w Sopocie.

    • wystawy

    Wizytująca Galeria. Jarosław Mikołajewski poleca wystawę prac Jarosława Modzelewskiego

    Na obecnej wystawie odnajduję tego dawnego Jarosława Modzelewskiego - malarza płaszczyzn ludzkich na płaszczyznach natury i dekoracji. Ale też - stwierdzam to z radością - odkrywam w tej jego artystycznej ciągłości także nowość - pisze Jarosław Mikołajewski

    • w mieście

    Spędź Lato na Jazdowie. Wakacyjny plener dla dorosłych z hamakami i latawcami z ziaren kawy i ryżu

    Żeby obudzić w sobie dziecko, dać upust twórczym zapędom, zrobić dla siebie coś mało praktycznego, za to bardzo kreatywnego. Przez całe lato CSW Zamek Ujazdowski organizuje sobotnie plenerowe warsztaty dla dorosłych.

    • wystawy

    Zamek Królewski. Chrzest Polski w opowieści intymnej

    Jarosław Mikołajewski o wystawie w Zamku Królewskim.

    • wystawy

    5 dzieł z kolekcji wrocławskiego Muzeum Sztuki Współczesnej wybranych przez kurator Barbarę Banaś

    Od Magdaleny Abakanowicz do grupy Luxus - najciekawsze dzieła, które możemy zobaczyć w Muzeum Sztuki Współczesnej we Wrocławiu poleca kurator Barbara Banaś.

    • wystawy

    Co warto zobaczyć w Muzeum Etnograficznym?

    Choć znajduje się w centrum, tuż obok wiecznie modnej i obleganej Zachęty, wydaje się wciąż na uboczu. Jak gdyby w samą jego nazwę wpisana była anachroniczność.

    REKLAMA
    • Wyborcza.pl
    • Wyborcza.biz
    • Wysokie Obcasy
    • CoJestGrane24
    • Wydarzenia pochodzą z bazy danych Coigdzie.pl Sp. z o.o.
    wydarzenia
    • Muzea, wystawy i wernisaże
    • Co Jest Grane 24
    • Europejskie Targi Muzyczne 2016
    • Co Jest Grane 24 Festival
    • Premiery teatralne
    • Filmy i premiery filmowe
    • Repertuar kin
    • Repertuar teatrów
    • Koncerty
    • Trasy koncertowe
    • Imprezy w Twoim mieście
    • Orange Warsaw Festival 2017
    • Olsztyn Green Festival 2017
    • Szczecin Jazz Festival 2017
    miejsca
    • Mojo Picon
    • Wi-Taj na placu Konstytucji
    • Najlepsze lody w Warszawie
    • Podkowa Wine Depot
    • 12on14 Jazz Club
    • NOSPR
    osoby
    • Maciej Stuhr
    • Jennifer Lawrence
    • Margot Robbie
    • Przemysław Wojcieszek
    • Andrzej Chyra
    • Madonna
    • Hugh Grant
    • Marta Nieradkiewicz
    • Woody Allen
    • Izabela Trojanowska
    • Olivier Heim
    • Diana Krall
    • Artur Rojek
    • Dave Gahan
    • Kasia Smutniak
    • Wynton Marsalis
    • Deborah Brown
    • Michalina Wisłocka
    recenzje filmów
    • Ojcowie i córki
    • Kobiety bez wstydu
    • Pięćdziesiąt twarzy Blacka
    • Copyright © Agora SA
    • O nas
    • Reklama w Gazecie Wyborczej
    • Prywatność
    • Nasze tematy
    • Licencje/Kontent
    • Kontakt
    • Pomoc