Warszawski bzik. 10 Urodziny Domu Spotkań z Historią.
Idź na spacer i dowiedz się, skąd się wzięła nazwa ul. Karowej. Zobacz zdjęcia warszawiaków z pierwszej powojennej dekady. Weź udział w quizie wiedzy o stolicy albo kibicuj uczestnikom turnieju „Warszawa w rozumie”, który poprowadzi Janusz Weiss. Z okazji 10. urodzin Dom Spotkań z Historią zaprasza na weekend pełen wydarzeń.
Jeszcze dziesięć lat temu przy ul. Karowej 20 mieścił się bank. W 2006 r. z inicjatywy Ośrodka Karta w przedwojennym budynku zaczął działać Dom Spotkań z Historią - miejska instytucja kultury, która zajmuje się historią XX w., losami mieszkańców Warszawy, Polski i Europy Środkowo-Wschodniej.
- Tak się złożyło, że miniona dekada przypadła na okres rosnącego zainteresowania historią najnowszą, w tym dziejami Warszawy - mówi Piotr Jakubowski, dyrektor DSH. - Pojawiła się potrzeba, na którą Dom Spotkań z Historią starał się odpowiadać i zarazem inspirować do czerpania z przeszłości tego, co tworzy naszą tożsamość.
Warszawa, czerwiec 1948. Plac Zbawiciela, tramwaj z doczepionym dodatkowym wagonem-platformą. Po lewej kościół pw. Najświętszego Zbawiciela.
/ Fot. PAP/ Stanisław Dąbrowiecki
DSH organizuje wystawy kolekcji fotograficznych o Warszawie, także plenerowe, wydaje książki i albumy, jak np. „Ostańce. Kamienice warszawskie i ich mieszkańcy” Magdaleny Stopy czy serię „Fotografowie Warszawy”. Ponadto organizuje spotkania, filmy, akcje miejskie, które mówią o historii XX w., np. obchody rocznicy pierwszych wyborów po Okrągłym Stole, czyli „Wyłącz system”.
Warszawa, 30.06 1954. Całkowite zaćmienie Słońca. Plac Konstytucji, warszawiacy obserwują zjawisko astronomiczne przez klisze, błony fotograficzne i przydymione szkiełka.
/ Fot. PAP/Zdzisław Wdowiński
- Wspólnie z Ośrodkiem Karta prowadzimy też Archiwum Historii Mówionej - nagrywamy i zbieramy relacje świadków historii. Każdy może skorzystać z archiwum - opowiada Bartłomiej Kuczyński z DSH. - To taki bank indywidualnych historii, staramy się pokazywać duże wydarzenia historyczne z perspektywy jednostki.
Warszawa, 15 listopada 1948. Funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej kieruje ruchem na skrzyżowaniu Al. Jerozolimskich z ul. Marszałkowską.
/ PAP
NOWA KSIĄŻKA BUTENKI
Pierwszego dnia urodzin - w sobotę o godz. 12 - w DSH odbędzie się premiera mapy internetowej „Warszawa zapamiętana”, która powstała na podstawie relacji świadków z Archiwum Historii Mówionej właśnie. Będzie można kliknąć i usłyszeć opowieści np. o swojej ulicy. A na urodzinowym spacerze uczestnicy będą się zatrzymywać się w różnych miejscach i słuchać opowieści świadków historii o Warszawie.
- Ten spacer inauguruje cykl spacerów, które będziemy organizować od początku kwietnia. Wydaliśmy też książkę dla dzieci pt. „Historyjki z ulicy Karowej” Anny Ziarkowskiej w opracowaniu graficznym Bohdana Butenki, w której powojenną historię ulicy opowiadają dwie świnki - zapowiada Kinga Sochacka z DSH. Wokół książki w sobotę i w niedzielę odbędą się otwarte warsztaty dla dzieci w wieku 6-10 lat.
Kolejny punkt programu to nowa wystawa fotograficzna w DSH pt. „Na nowo. Warszawiacy 1945-55”, po której oprowadzą kuratorki Anna Brzezińska-Skarżyńska, redaktor naczelna PAP Foto, i Katarzyna Madoń-Mitz ner, wicedyrektorka DSH.
Warszawa, 1946. Za młodymi rybakami widoczny zniszczony most Kierbedzia. Na jego filarach w 1949 r. został otwarty most Śląsko-Dąbrowski. Na horyzoncie widoczne po lewej ruiny Nowego Miasta oraz pociąg przejeżdżający po (prawdopodobnie) tymczasowym moście kolejowym zbudowanym nieopodal zniszczonych mostów kolejowych przy Cytadeli. Jeśli zdjęcie jest wykonane po marcu 1946 r., to pociąg jedzie po odbudowanym już moście kolejowym przy Cytadeli.
/ Fot. PAP/Stanisław Dąbrowiecki
- Podczas urodzin DSH zainauguruje też swój nowy cykl spotkań pod hasłem „Warszawski bzik”. Będziemy zapraszać ludzi, którzy mają bzika na punkcie Warszawy, np. kolei, komunikacji miejskiej, mozaik, opuszczonych kamienic, dzielnic czy ulic itp. - mówią Kinga Sochacka i Bartłomiej Kuczyński.
Pierwsze spotkanie zostanie poświęcone ul. Karowej. Można będzie wziąć wydrukowaną mapę tej ulicy ze zdjęciami i informacjami, np. że nazwa wzięła się od karów, czyli wózków zwożących nieczystości z miasta nad Wisłę.
W niedzielę odbędzie się też spacer ulicą Karową - od strony zbiegu z ul. Dobrą - który poprowadzi Ryszard Mączewski z fundacji Warszawa1939.pl.
MIASTO W ROZUMIE
W sobotni wieczór wystąpią w DSH dwie wokalistki obdarzone charyzmatycznymi głosami: Iza Kowalewska i Maja Kleszcz. Zagrają w kameralnych składach, zaś sety didżejskie z warszawskim sznytem przygotuje didżej Bigos, czyli Piotr „Pietia” Wierzbicki, muzyk, aktywista i przewodnik miejski.
Warszawa 1946. Kobieta wywiesza pranie na sznurach rozciągniętych pomiędzy balustradami wiaduktu Pancera (Nowego Zjazdu). Zaraz za kobietą widoczna balustrada w poprzek jezdni zabezpieczająca wysadzony fragment wiaduktu, łączącego przed wojną pl. Zamkowy z mostem Kierbedzia. Powyżej zespół kościoła św. Anny oraz dawnego klasztoru Bernardynów (przed wojną Muzeum Przemysłu i Rolnictwa) w trakcie odbudowy. Pomiędzy kościołem a dzwonnicą widoczna kamienica na rogu ul. Miodowej i Koziej.
/ Fot. PAP/Jerzy Baranowski
W niedzielę o godz. 15 rozpocznie się też finał turnieju wiedzy „Warszawa w rozumie” wzorowany na popularnym programie telewizyjnym „Miliard w rozumie”, który poprowadzi Janusz Weiss. Do konkursu stanie 16 zawodników pasjonujących się Warszawą. Przed nimi cztery rundy pytań. - Zapraszamy do kibicowania i dowiadywania się przy okazji ciekawych rzeczy - zachęca Bartłomiej Kuczyński.
W bocznej nawie DSH przez cały weekend obywać się też będą miniquizy wiedzy o mieście, wśród nich np. „Koło fortuny”, w których każdy może wziąć udział i wygrać książki lub gadżety z DSH. DSH uruchomi aplikację i portal internetowy pod hasłem „E-karta z Warszawy”, który przypomina, co ciekawego zdarzyło się w stolicy danego dnia w przeszłości.
Warszawa. Reklama była dźwignią handlu także w latach 50. Sklep, który tak pomysłowo się reklamował, mieścił się na popularnym warszawskim bazarze Różyckiego. Scena odbywa się na pl. Konstytucji. Data nieznana.
/ Fot. PAP/Bolesław Miedza
Przez cały weekend będzie też można zrobić sobie zdjęcie w fotomacie, a także uraczyć się kawą i ciastkiem w kawiarni DSH - Karowa 20 Café.
----------
KATARZYNA MADOŃ-MITZNER,
wicedyrektorka DSH i współkuratorka wystawy „Na nowo. Warszawiacy 1945-55” o prezentowanych na niej zdjęciach:
- Pokazujemy fotografie z przepastnych zbiorów Polskiej Agencji Prasowej z pierwszej dekady powojennej, w dużej części jeszcze ciągle w negatywach, sukcesywnie odkrywane i digitalizowane. DSH już od kilku lat współpracuje z PAP i pokazywaliśmy te zdjęcia na wystawach, a niektóre z nich w ciągu tych kilku lat stały się wręcz ikoniczne.
Jak choćby wieszanie prania przy Trasie W-Z, zdjęcie parterowej Marszałkowskiej czy modelki z kwiatami na ulicy z pierwszej powojennej sesji mody. Najpierw chcieliśmy z okazji urodzin zorganizować wystawę-retrospektywę, ale kiedy zaczęłyśmy nad tym pracować z Anną Brzezińską-Skarżyńską z PAPu, okazało się, że pojawiło się mnóstwo nowych zdjęć. Na wystawie jest dużo nowego materiału, np. kolekcja dzieł Zdzisława Wdowińskiego z tego okresu. Ponieważ zorganizowaliśmy wiele wystaw zdjęć z okresu tuż po drugiej wojnie poświęconych np. odbudowie Warszawy, to teraz postanowiliśmy skupić się na ludziach. Miasto, ulice raczej tworzą tło. Są zdjęcia z odbudowy, ale przez pryzmat np. koźlarzy, którzy nosili na plecach cegły w drewnianych nosidłach. Są też zdjęcia znad Wisły, pokazujące, jak tuż po wojnie się plażowało, pływało, łowiło ryby.
Warszawa, 4.01 1947. Pogrzeb generała Karola Świerczewskiego ps. Walter. Kondukt żałobny na Krakowskim Przedmieściu, w tle Pałac Staszica. Na pierwszym planie po prawej figura Chrystusa stojąca przed kościołem pw. św. Krzyża. Po lewej ruiny kamienic przy Krakowskim Przedmieściu 6 i 4. Ponad nimi modernistyczne kamienice na rogu ul. Kopernika i ul. Bartoszewicza.
/ Fot. PAP/Jerzy Baranowski
Na wystawie widać także, jak przez te dziesięć lat zmieniła się fotografia prasowa. Pierwsze lata to instalowanie się na nowo, odgruzowywanie, odbudowa, tworzenie jakiegoś życia w księżycowym obrazie zniszczonego miasta.
Warszawa, kwiecień 1947. Nowi lokatorzy wprowadzają się do jednego z bloków XI Kolonii Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, których budowa została ukończona w 1947 r. u zbiegu ul. Stołecznej (obecnie Popiełuszki) i Sarbiewskiego.
/ Fot. PAP/ Jerzy Baranowski
Z czasem coraz bardziej widać na zdjęciach propagandę stalinizmu. Sam sposób fotografowania się zmienia. Wczesne zdjęcia to codzienność chwytana na gorąco, z czasem fotografie stają się bardziej, pozowane pokazujące fasadowe oblicze miasta.
PROGRAM
SOBOTA, 20 lutego
- godz. 12 - premiera interaktywnej mapy Archiwum Historii Mówionej i spacer „Warszawa zapamiętana”. Zbiórka: DSH, ul. Karowa. Prowadzenie: Iwona Makowska, Maria Pawlak (WAWstep)
- godz. 14 - oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Na nowo. Warszawiacy 1945-55”, prowadzenie: Anna Brzezińska-Skarżyńska (PAP Foto), Katarzyna Madoń-Mitzner (DSH) oraz varsawianista Ryszard Mączewski z Fundacji Warszawa1939.pl
- godz. 15-17 - warsztaty dla dzieci „Historyjki z ulicy Karowej” inspirowane nową książką Bohdana Butenki i Anny Ziarkowskiej
- godz. 16 - inauguracja nowego cyklu DSH - „Warszawski bzik”. Odcinek pt. „Karowa”
- godz. 20.30 - koncert Izy Kowalewskiej
- godz. 22 - koncert Mai Kleszcz
- godz. 23 - DJ Bigos
NIEDZIELA, 21 lutego
- godz. 12 - spacer po ulicy Karowej, zbiórka na rogu ul. Karowej i Dobrej. Prowadzący: Ryszard Mączewski z fundacji Warszawa1939.pl
- godz. 14-16 - warsztaty dla dzieci „Historyjki z ulicy Karowej”
- godz. 15 - finał turnieju „Warszawa w rozumie”. Prowadzenie: Janusz Weiss.
Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny.
INFORMACJE O WYSTAWIE ORAZ O URODZINACH
